Rojhilatlı Kürt kadın Jîna Emînî ailesi ile birlikte gittiği Tahran’da zorunlu başörtüsü bahanesiyle "Ahlak polisi" tarafından gözaltına alındı ve ardından işkence ile katledildi. 

 

13 Eylül akşamı 18.30 sıralarında başkent Tahran’da metro istasyonu çıkışında gözaltına alınan ve gözaltı sırasında işkenceye maruz kalan Jîna gözaltındaki diğer kadınların ısrarı ile hastaneye kaldırılmıştı. Kasra Hastanesi’nde tedavisi süren iki böbreği iflas eden, kalbi ve beyninde hasar oluşan Jîna’nın bedeninin gördüğü işkenceye dayanamayarak kalbinin durduğu açıklandı.

 

Hastaneye geç götürüldü

 

Kiaresh Emînî kardeşinin işkence sonucu yaşamını yitirdiğini, karakoldan hastaneye geç getirilmemiş olsaydı doktorların kurtarabilme umutlarının olduğunu da kaydetti.

 

Jin jiyan azadî isyanı başladı

 

Jîna’nın katledilmesinin ardından Rojhilat ve İran kentlerinde kadınlar “jin jiyan azadî” sloganları ile alanlara çıkarak hükümeti protesto etti. Kadınlar öncülüğünde başlayan isyan toplumun tüm kesimlerine yayıldı.

 

Tarihte bugün yaşanan gelişmelerden bazıları şu şekilde: 

 

1846: Kadın hakları savunucusu Anna Kingsford, doğdu. Elizabeth Garrett Anderson’dan sonra tıp diploması alan ilk İngiliz kadınlardan biri olan Anna, tek bir hayvan üzerinde deney yapmadan mezun olan tek tıp öğrencisiydi. Aynı zamanda hayvan hakları savunucusu da olan  Anna hayvanlar üzerinde deney yapmaya karşıydı. Anna 22 Şubat 1888’de yaşamını yitirdi. 

 

1861: ABD’li mucit ve öğretmen Miriam E. Benjamin, bugün dünyaya gledi. 17 Temmuz 1888’de icadı olan oteler için gong ve sinyal koltuğu için patent alan Miriam, oturan kişinin sandalyesinin arkasındaki küçük bir düşmeye bastığında çalışmasına ve bekleyen bir görevliye sinyal göndermesini sağladı. Miriam’ın icadı, ABD Temsilciler Meclisi tarafından kabul edildi ve yolcuların uçuş görevlilerinden yardım istemeleri için uçaklarda kullanılan sinyalizasyon sisteminin öncüsü oldu. Miriam, 1947’de hayata veda etti. 

 

1887: Fransız müzik öğretmeni olan Juliette Nadia Boulanger, 20. Yüzyılın önde gelen besteci ve müzisyenlerinin birçoğuna ders verdi. ayrıca zaman zaman piyanist ve orgcu olarak sahne alan Juliette, 22 Ekim 1979’da hayatını kaybetti. 

 

1921: Araştırmacı yazar Ursula Martius Franklin, dünyaya geldi. 1986 ve 2012 yılları arasında 22 konuşma yapan ve beş röportaj veren Ursula, feminist kimliğiyle aktif olarak birçok aladna çalıştı. Savaş ve barış arasındaki bağlantıya dair kimi yazılarıyla da bilinen Ursula, kadın ve çocuk başta olmak üzere birçok ödüle layık görüldü. Ursula, Pearson Barış Madalyası dahil olmak üzere çok sayıda onur ve ödüle layık görüldü. 

 

1927: Japon akademisyen ve yazar Sadaka Ogata, bugün dünyaya geldi. 1991’den 2000’e kadar Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (UNHCR) ofisinin başkanı ve 1978’dem 1979’a kadar UNICEF Yürütme Kurulu Başkanı olarak bilinen Sadaka, 2003’tem 2012’ye kadar Japonya Uluslararası İşbirliği Ajansı Başkanı (JICA) olarak çalıştı. Sadaka, Birleşmiş Milletler’in Yürütme Komitesi Danışmanı olarak görev yaptı. Sadaka 2019’da hayata veda etti. 

 

1935: Arjantinli yazar Esther Margareta Vilar, bugün doğdu. Yazar olmadan önce tıp doktoru olarak eğitim alan ve çalışan Esther, en çok 1971 tarihli “The Manipulated Man” adlı kitabı ve yaygın feminist ve kadın hakları söyleminin aksine sanayileşmiş kültürlerdeki kadınların ezilmediğini, daha çok erkekleri manipüle eden köklü bir sistemi sömürdüğü iddiasındaydı. 

 

2007: Zil-e-Huma Usman, Pakistan’ın Pencap eyaletinde Sosyal Hizmetler Bakanlığı görevini yürütürken, 20 Şubat 2007’de Gujranwala şehrinde düzenlenen Pakistan Müslüman Birliği Partisi’nin (Pakistan Muslim League Party) mitinginde konuşma yapacağı sırada Maulvi Mohammad Sarwer Mughal isimli bir erkek tarafından ateşli silahla vurularak katledildi. 

 

2015: İngiltere'nin en büyük sendikası olan Unite the Union Sendikası, Türkiye devletine acilen barış görüşmelerine tekrar başlanması ve PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın serbest bırakılması için çağrıda bulundu. Unite The Union Yürütme Meclisi adına "Öcalan’a özgürlük, barış görüşmelerine acil olarak yeniden başlanmalı" başlığıyla yayımlanan bildiride, son dönemde yaşanan şiddetli çatışmalardan kaynaklı kaygı duyulduğu ifade edildi.

 

Abdullah Öcalan'ın Türkiye devleti ile yürüttüğü barış görüşmelerine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından genel seçimler öncesinde ani bir şekilde son verildiğine dikkat çekilen bildiride, Tayyip Erdoğan'ın yanlış bir hesaplama içinde olduğunu vurgulandı.

 

2019: Halkların Demokratik Partisi (HDP), Diyarbakır, Mardin ve Van büyükşehir belediyelerine 19 Ağustos’ta atanan kayyımlara karşı “Eşbaşkanlık mor çizgimizdir” diyerek birçok kentte eş zamanlı eylem gerçekleştirdi. 

 

2020: Kuzey ve Doğu Suriye’nin Qamişlo kentinde, bölgedeki ekolojik talan, saldırılar ve uluslararası kamuoyunun sessizliğine karşı “Dayikên Gerila İnisiyatifi” kuruldu. Yaptıkları basın açıklamasıyla hamlelerini duyuran inisiyatif, her hafta farklı eylemlerle  saldırıları ve talanı protesto edecek. İnisiyatif, onlarca annenin de katılımıyla ilk olarak Qamışlo ve Derîk’de eylemler gerçekleştirdi. Qamışlo ve Derîk’te yapılan açıklamada, bölgede gerçekleştirilen ekolojik talan  ve saldırılar kınandı.