1 Eylül 1895: Hanımlara Mahsus Gazete yayın hayatına başladı
- 09:06 1 Eylül 2023
- Tarihte Bugün
Sırasıyla başyazarlığını Makbule Leman, Nigâr Osman (Şair Nigâr), Fatma Şadiye, Mustafa Asım, Faik Ali, Talat Ali ve Gülistan İsmet’in yaptığı Hanımlara Mahsus Gazete 1895’ten 1908’e kadar 612 sayıyla en uzun süreli çıkan kadın dergisi oldu.
Gazetenin amacı kadınları bilgilendirmek, kadın şair ve yazarların eserlerini yayınlamak ve bu yolla kamuoyuna “Osmanlı kadınlarının kabiliyyet-i fıtriyyesini (doğuştan yeteneklerini) göstermek” olarak tanımlanmıştı.
Hanımlara Mahsus Gazete’nin Osmanlı kadın hareketine katkısını Kadınsız İnkılap kitabında Yaprak Zihnioğlu şöyle anlatıyor: “Bu evrede, yayın faaliyeti ile Osmanlı feminizminin ideolojik ve düşünsel temelleri atıldı. Şair Nigar ve Fatma Aliye’nin kuşağı kadınlar için bir sosyal konum, bir duruş, varoluş ve değişim talep ederken ortak bir yaşantıyı ifade eden ‘kadınlık âlemimiz’, ‘nisvân-ı İslâm’, ‘tarîh-i nisvânımız’ kavramları dilde yaygınlaştı. Kadın hakları savunucularının ‘muhit-i muzayyıkın (baskıcı çevrelerin) girân (katı/ağır) ta’assubu’ndan kurtulma ve kişisel özgürlüğe kavuşma talebi hiç değilse münevver kadınların toplumsal konumunda iyileşmeler getirdi.”
Tarihte bugün yaşanan kimi önemli gelişmeler ise şu şekilde:
1925: Amerikalı kadın hakları aktivisti, eğitimci, siyasetçi ve yazar Arvonne S. Fraser Amerika’da doğdu. Emeritus derecesiyle Humphrey Enstitüsü ve Minnesota Üniversitesi'nde eğitim gören Arvonne, 1993-1994 yılları arasında ABD'nin Birleşmiş Milletler Kadın Statüsü Komisyonu'nda görev yaptı. Fraser, 7 Ağustos 2018'de 92 yaşında Wisconsin'deki St. Croix Nehri'nin yakınındaki ailesine ait evinde yaşamını yitirdi.
2019: Kürt siyasetçi Sakine Cansız'ın (Sara) kaleme aldığı üç ciltlik “Hep Kavgaydı Yaşamım” kitabının İngilizcesi, Pluto Press Yayınevi tarafından basıldı.
2020: Suudi Arabistan’da tutuklu aktivistlerden Luceyn el-Hezlul’un açlık grevine başladı.
2021: Afganistanlı Kadınlarla Küresel Kadın Dayanışması Ağı, dijital medyada eş zamanlı olarak çok dilli ‘Küresel Sosyal Medya’ eylemi başlatarak Afganistanlı kadınlar için özgürlük çağrısında bulundu.