Engelli kadınların haber ağı EKHA: Gelin birlikte yazalım 2018-10-04 09:10:48   Habibe Eren    ANKARA - Medyada tüm kadınlar gibi engelli kadınların da temsil edilmemesi, cinsiyetçi söylemler ve bir kategoride ele alan haberlere karşı bir araya gelen kadınlar,  Engelsiz Kadın Haber Ağı'nı (EKHA) kurdu. Projenin yürütücüleri hem engelli hem de engelli olmayan tüm kadınlara "Gelin birlikte haber yapalım" çağrısı yapıyor.    Engelli kadınlar tarafından Engelsiz Kadın Haber Ağı (EKHA) kuruldu. Kendi medyasını yaratmak, kendi muhabirlerini/editörlerini yetiştirmek için yola çıkan kadınların hedefleri arasında engelliler arasında toplumsal cinsiyet odaklı eleştirel medya okuryazarlığını yaygınlaştırmak da var. Haber ağında şimdilik 60 kadın yer alırken, kendi sıkıntılarını ağa ileten ve yazan çok sayıda kadın var. Altı Nokta Körler Derneği Kadın Meclisi'nin girişimi ve İsveç Başkonsolosluğu'nun desteğiyle kurulan EKHA, Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği'nin işbirliğiyle büyümeyi ve daha fazla engelli kadına ulaşmayı hedefliyor.    'Engelli kadınların medyada temsilinde ciddi sıkıntılar var'   Engelli kadınlarla birlikte projeyi geliştiren isimlerden Uçan Süpürge'den Selen Doğan, projenin amacını şöyle özetledi: "Engelli kadınların potansiyelini, kendi yararlarına hak ve eşitlik mücadelesine yansıtabiliyor olmaya, çeşitli araçlara ve yeni öğrenmelere ihtiyaçları var. Biz de bunu nasıl kolaylaştırabiliriz diye düşündüğümüzde EKHA'nın buna çok uygun olduğunu düşündük. Çünkü tüm kadınların olduğu gibi engelli kadınların da medyada temsili noktasında ciddi sıkıntılar var. Engelli insanlar tek bir kategoride ele alınıyor. Sanki engellilerin cinsiyeti yokmuş gibi. Dolayısıyla engelli kadınların kadın olmaktan kaynaklı problemlerinin yanı sıra engelli kadın olmaktan kaynaklı hem de diğer aidiyetlerin olduğu kimlikleri ile ilgili pek çok problemleri var. Bu problemler katmanlaştıkça haber okuryazarlığı ile çözme ihtiyacımız daha belirginleşti ve anlamlı hale geldi."   'Hepsi özgün haber üretiyor'   Haber ağında işitme, görme ve ortopedik engeli bulunan kadınların olduğunu ifade eden Selen, "Haber yazıyorlar. Muhabir olarak yetiştiriyorlar kendilerini. Editör olmayı deneyimliyorlar ve kendi gündemlerini yansıtarak görünür olmaya çalışıyorlar. Hepsi özgün haber üretiyor" dedi. Engeli bulunmayan kadınların da haber ağında yer aldığını belirten Selen, "Biz engeli olmayan kadınlar olarak onların dünyasını, önceliklerini ve ihtiyaçlarını anlamaya çabalarken, onlar da bizi tanımaya çalışıyorlar. Eğitimler ve atölye çalışmalarında dünyaya da bakıyoruz. Başka coğrafyalarda kadınlar neleri deneyimliyor, engelli kadınlar neleri deneyimliyor ve sorunsallaştırıyor bunları da görüyoruz. Dış basından haberler de tarıyoruz. Onları çevirip yayınlıyoruz EKHA sitesinde" diye konuştu.     Selen özellikle alternatif gazeteciliğe ilgi duyan kadınları ve bütün kadınları haber ağına katılmaya davet ederek, "Gelin birlikte haber yazalım" dedi.    'Yaptığım işten hiç sıkılmıyorum'   Altı Nokta Körler Derneği'nde daha önce kadından sorumlu genel başkanlık yapan Şule Sepin, görme engelli. Aynı zamanda psikolog olan Şule, çoğunlukla engelli kadınların var olduğu alanlarda çalışma yapıyor. Daha önce yine Kibele Altı Nokta Dergisi'nin Yazı İşleri Müdürlüğü görevini yürüten Şule, şu an EKHA projesinin yürütücülüğünü üstleniyor.    Kadınların kendi dünyalarından haber yapmasının çok güçlendirdiğini söyleyen Şule, bu ağın kendilerine neler kazandırdığına dair şunları söyledi: "Dayanışmayı, iş birliğini öğretiyor. Neyi, nasıl yapacağımızı öğreniyoruz. Sorunların engellilik, kadınlık ve engelli kadın açısından nasıl olduğunu, medyaya nasıl yansıtacağımızı da öğrenmiş oluyoruz. Bu proje yürütücüsü olarak beni çok etkiliyor çünkü üretkenliğin olduğu her yerde yaratıcılık vardır. Yaratıcılık üretkenlik ile bir araya gelince kadınların çok daha güçlü olduğunu görüyoruz. Kendi içlerindeki potansiyelleri ortaya çıkardığını görüyoruz. Bir haber yaptıktan sonra zaten kendimizi o zincirin bir parçası gibi hissediyoruz. Çok zevkli bir iş. Yaptığım işten hiç sıkılmıyorum. Otokontrol sistemi ile yürüyen bir proje. Her yaptığımız haberde yeni bilgiler öğrenip bunları deneyimliyoruz."    'Düzgün haber yapmak bizim için çok önemli'   Ağdaki diğer kadınlarla çoğunlukla sosyal medya üzerinden haberleştiklerini dile getiren Şule,  "Kadınlar bir haber gönderiyor bize, biz onu düzenliyoruz. Tekrar onlara gönderiyoruz. Haber merkezine hemen yetiştirecek bir haber olmadığı için daha rahatız. Öğrenme sürecini daha verimli geçiriyoruz. Geç de olsa düzgün bir haber yapmak bizim açımızdan çok önemli" ifadelerini kullandı.    ‘Ana akım medyaya dil üzerinde uyarıda bulunuyoruz'   Medyada engelli kadınların mağduriyet üzerinden anlatıldığına dikkat çeken Şule, bu durumun kendilerini çok fazla rahatsız ettiğini dile getirdi. Şule, "Bu eğitimi aldıktan sonra farkındalığımız çok arttı. Mesela zihinsel engelli bir çocuğun babası, çocuğuna düğün yaptı. 'Ne kadar güzel' demiştik. Şimdi ise bunun yanlış bir şey olduğunu anlıyoruz. Ya da artık haberleri okuyunca gözümüzü tırmalayan cinsiyetçi söylemler varsa, 'burası böyle olmayacaktı niye mağdurun üzerinden anlatılarak kadına zarar veriliyor' diyebiliyoruz. Bu bilincin otomatik bir şekilde oluşması bizim çok hoşumuza gidiyor. Hatta bizi haber yapmak için gelen, ana akım medyadakilere hemen 'bizi mağdur olarak yazmayın' diye uyarıda bulunuyoruz" dedi.    ‘Toplumun kenarında değil içinde yer almak istiyoruz’   Engelli kadınların medyada mağdur olarak gösterilmesinin yanı sıra başarılarının da çok abartılı bir şekilde yansıtıldığını ve bunun da sorunlu bir yaklaşım olduğunu belirten Şule, şöyle devam etti: "Oysa normal hayatın döngüsü içerisinde yaşanan olaylar. Bunlar çok abartıldığı için herkese de çok farklı geliyor. Biz bunu da istemiyoruz. Biz bu toplumun doğal bir parçası olmak istiyoruz. Toplumun kenarında değil tam ortasında ve içinde yer almak istiyoruz. Bu anlayış bizim için çok önemli. Engelli kadınların bize ulaşmalarını kendi deneyimlerini yazmalarını isteriz. İlla bir eğitim almaları gerekmiyor. Aynı zamanda engelsiz kadın arkadaşların da engelli kadınları yakından tanımaları için bir fırsat. Gönüllü olarak da bu fırsatı değerlendirebilirler. Genel kadın haberleri de yapabilirler. Ya da haber dışında fotoğraf, kamera ve haber kaynağına götürmede yardımcı olabilirler. Yeter ki bizim ağımıza katılmak istesinler biz onlar için bir iş üretebiliriz. Onlar da bize üretebilirler. Alternatif medyanın bizi haberleştirmesi ve takip etmesi çok önemli. Ağ ne kadar çok yaygınlaşırsa bizim açımızdan iyi olur."