Van cezaevlerinde yaşanan hak ihlalleri raporlaştırıldı 2020-08-31 14:51:29   VAN - Van cezaevlerinde yaşanılan hak ihlali raporunu açıklayan ÖHD Van Şubesi, cezaevi girişinde bulunan lavaboların kirli ve temizlik malzemelerinin olmadığına dikkat çekerek, cezaevi idaresinin vaka sayılarında şeffaf yaklaşmadığını ve telefon görüşmelerinde sosyal mesafenin hiçe sayıldığını kaydetti.    Özgürlük İçin Hukukçular Derneği (ÖHD) avukatları, pandemi süreci ve Van cezaevlerine yaptıkları ziyaretlerde cezaevlerinde yaşanılan hak ihlallerine ilişkin hazırladıkları raporu Van Tutuklu ve Hükümlü Ailelerle Dayanışma ve Yardımlaşma Derneği (TUHAY-DER) binasında basın toplantısı ile kamuoyu ile paylaştı. Basın toplantısına TUHAY-DER yöneticileri, Van Çevre Tarihi Eserleri Koruma Araştırma ve Geliştirme Derneği (ÇEVDER) yöneticileri,  Halkların Demokratik Partisi (HDP) Van İl Örgütü, Tevgera Jinên Azad (TJA) aktivistleri, Van Barosu, Van-Hakkari Tabip Odası üyeleri, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV) şube üyeleri, Kamu Emekçiler Sendikası(KESK) Şubeler Platformu yöneticileri, İnsan Hakları Derneği (İHD) şubesi üyeleri, Star Kadın Derneği ve Serhat Göç Araştırmaları Derneği yöneticileri katıldı. Raporu ÖHD Van Şube yöneticisi Ekin Yeter okudu.   ‘Cezaevlerinde sosyal mesafe ve hijyen kurallarına riayet edilmiyor’   Bugün itibariyle koronavirüs (Covid-19) salgının ülkede 260 bini aşkın kişiye bulaştığını ve 6 bin 326 kişinin salgından kaynaklı yaşamını yitirdiğini kaydeden Ekin, salgın açısından en riskli alanların başında gelen cezaevlerine ilişkin ÖHD Van Şubesi ve Van Barosu Cezaevi Komisyonu üyesi avukatların Van T Tipi Yüksek Güvenlikli, Van F Tipi ve Van M Tipi Cezaevlerini ziyaret ettiğini ve rapor hazırladıklarını kaydetti.  İlk olarak avukatların ziyaret ettiği cezaevlerine ilişkin yaptıkları gözlemleri aktaran Ekin, Van T Tipi Yüksek Güvenlikli ve Van F Tipi cezaevlerinin bulunduğu cezaevi kampüsü içerisinde aileleri ve avukatları taşıyan servis araçlarında sosyal mesafenin ve hijyen kurallarına riayet edilmediğinin gözlemlendiğini kaydetti. Ekin, cezaevi girişlerinde bulunan lavaboların ise kirli olduğu, sabun temizlik malzemesi bulunmadığına dikkat çekti.   Ekin devamında ise cezaevlerinde yaptıkları tespitleri şöyle sıraladı:   Van Yüksek Güvenlikli Kapalı Cezaevi   *Cezaevi girişinde cezaevi personeli ve görevli askerlerin eldiven ve maske taktıkları, cezaevi girişinde avukata da eldiven, maske verdikleri ve ateş ölçümü yapıldığı gözlemlenmiştir. Ayrıca X-rey’de uyarı veren avukata elle üst araması gerçekleştirilmiştir.   *Avukat görüşleri avukat odasında avukat ve mahpus arasında şeffaf, plastik bir paravan bulundurularak yapılmakta ancak odanın görüşme öncesi dezenfekte edilmediği düşünülmektedir.    *Görüş yerine varıldığında mahpusun yüzünde maske olduğu ancak elinde eldiven olmadığı görülmüştür. Mahpuslar haftalık telefon görüşmelerine çıktıklarında kendilerine maske ve eldiven verilmediği gibi sosyal mesafe hiçe sayılarak kendilerine üst araması yapıldığını belirtmişlerdir.   *Mahpusların kaldığı bölümde görev yapan personel ile x-ray ve dışında görev yapan personelin birbirinden ayrıldığı, personel geçişinin engellendiği, mahpusların kaldığı bölümlerde görev yapan personelin izole edilerek mesai saati dışında da aile ve sosyal temaslarının sınırlandırıldığı tespit edilmişse de mesai saati dışında gerçekleştirilen sınırlamaların nasıl denetlendiği ile ilgili tarafımızca herhangi bilgi edinilememiştir.   *Mahpuslardan ve cezaevi personelinden alınan bilgilere göre cezaevi içerisinde Covid-19 testi pozitif çıkan infaz koruma memurları bulunmaktadır ancak sayısı, tedavi imkanlarının sağlanıp sağlanmadığı bilinmemekte cezaevi bu hususta şeffaf bir yaklaşım sergilememektedir.   *Görüş bittikten sonra kullanılan atık eldiven ve maskelerin X-rey bölümünde kapağı açık bir çöp kutusuna atıldığı gözlemlenmiştir.   *Cezaevi girişinde cezaevi personeli ve görevli askerlerin eldiven ve maske taktıkları, ve cezaevi girişinde avukata da eldiven, maske verdikleri, ayrıca ateş ölçümü yapıldığı gözlemlenmiştir.   *Avukat görüşleri avukat odasında avukat ve mahpus arasında şeffaf, plastik bir paravan bulundurularak yapılmakta ancak odanın görüşme öncesi dezenfekte edilmediği düşünülmektedir.    *Görüş yerine varıldığında mahpusun yüzünde maske ellerinde eldiven olduğu görülmüştür. Ancak mahpuslar haftalık telefon görüşmelerine çıktıklarında kendilerine maske ve eldiven verilmediği gibi sosyal mesafe hiçe sayılarak kendilerine ince üst araması yapıldığını belirtmişlerdir.   *Cezaevi içerisinde mahpusların kaldığı bölümde görev yapan personel ile x-ray ve dışında görev yapan personelin birbirinden ayrıldığı, personel geçişinin engellendiği, mahpusların kaldığı bölümlerde görev yapan personelin izole edilerek mesai saati dışında da aile ve sosyal temaslarının sınırlandırıldığı tespit edilmişse de mesai saati dışında gerçekleştirilen sınırlamaların nasıl denetlendiği ile ilgili tarafımızca herhangi bilgi edinilememiştir.   *Mahpuslardan ve cezaevi personelinden alınan bilgilere göre cezaevi içerisinde Covid-19 testi pozitif çıkan infaz koruma memurları bulunmaktadır ancak sayısı, tedavi imkanlarının sağlanıp sağlanmadığı bilinmemekte cezaevi bu hususta şeffaf bir yaklaşım sergilememektedir.   *Görüş bittikten sonra kullanılan atık eldiven ve maskelerin X-rey bölümünde kapağı açık bir çöp kutusuna atıldığı gözlemlenmiştir.   Van T Tipi Kapalı Cezaevi   *Cezaevi girişinde cezaevi personeli ve görevli askerlerin eldiven ve maske taktıkları, ve cezaevi girişinde avukata da eldiven, maske verdikleri, ayrıca ateş ölçümü yapıldığı gözlemlenmiştir.   *Avukat görüşleri avukat odasında avukat ve mahpus arasında şeffaf, plastik bir paravan bulundurularak yapılmakta ancak odanın görüşme öncesi dezenfekte edilmediği düşünülmektedir.    *Görüş yerine varıldığında görüşülen bir kadın, bir erkek mahpusta maske ve eldiven olduğu ancak diğer erkek mahpusta maske ve eldiven olmadığı görülmüştür. Mahpuslar haftalık telefon görüşmelerine çıktıklarında kendilerine maske ve eldiven verilmediği gibi sosyal mesafe hiçe sayılarak kendilerine üst araması yapıldığını belirtmişlerdir.   *Cezaevi içerisinde mahpusların kaldığı bölümde görev yapan personel ile x-ray ve dışında görev yapan personelin birbirinden ayrıldığı, personel geçişinin engellendiği, mahpusların kaldığı bölümlerde görev yapan personelin izole edilerek mesai saati dışında da aile ve sosyal temaslarının sınırlandırıldığı tespit edilmişse de mesai saati dışında gerçekleştirilen sınırlamaların nasıl denetlendiği ile ilgili tarafımızca herhangi bilgi edinilememiştir.   *Mahpuslardan ve cezaevi personelinden alınan bilgilere göre cezaevi içerisinde Covid-19 testi pozitif çıkan infaz koruma memurları bulunmaktadır, pozitif kişi sayısının 12’si personel olmak üzere 70’i geçtiği iddiaları söz konusudur, ancak sayısı, tedavi imkanlarının sağlanıp sağlanmadığı bilinmemekte cezaevi bu hususta şeffaf bir yaklaşım sergilememektedir.   *Görüş bittikten sonra kullanılan atık eldiven ve maskelerin X-rey bölümünde kapağı açık bir çöp kutusuna atıldığı gözlemlenmiştir.   Van M Tipi Kapalı Cezaevi   *Cezaevi girişinde cezaevi personeli ve görevli askerlerin eldiven ve maske taktıkları ve cezaevi girişinde avukata da eldiven, maske verdikleri, ayrıca ateş ölçümü yapıldığı gözlemlenmiştir.   *Avukat görüşleri avukat odasında avukat ve mahpus arasında şeffaf, plastik bir paravan bulundurularak yapılmakta ancak odanın görüşme öncesi dezenfekte edilmediği düşünülmektedir.    *Görüş yerine varıldığında mahpusun yüzünde maske ellerinde eldiven olduğu görülmüştür. Ancak mahpuslar haftalık telefon görüşmelerine çıktıklarında kendilerine maske ve eldiven verilmediği gibi sosyal mesafe hiçe sayılarak kendilerine ince üst araması yapıldığını belirtmişlerdir.   *Cezaevi içerisinde mahpusların kaldığı bölümde görev yapan personel ile x-ray ve dışında görev yapan personelin birbirinden ayrıldığı, personel geçişinin engellendiği, mahpusların kaldığı bölümlerde görev yapan personelin izole edilerek mesai saati dışında da aile ve sosyal temaslarının sınırlandırıldığı tespit edilmişse de mesai saati dışında gerçekleştirilen sınırlamaların nasıl denetlendiği ile ilgili tarafımızca herhangi bilgi edinilememiştir.   *Mahpuslardan ve cezaevi personelinden alınan bilgilere göre cezaevi içerisinde Covid-19 testi pozitif çıkan infaz koruma memurları bulunmaktadır ancak sayısı bilinmemekte, cezaevi bu hususta şeffaf bir yaklaşım sergilememektedir.   *Görüş bittikten sonra kullanılan atık eldiven ve maskelerin X-rey bölümünde kapağı açık bir çöp kutusuna atıldığı gözlemlenmiştir.”   ‘Cezaevi idaresinin şeffaf yaklaşmadıkları görüldü’   Ziyaret gerçekleştirilen cezaevlerinde salgınla ilgili bir takım önlemlerin alındığını ancak bu önlemlerin yeterli düzeyde olmadığını ifade eden Ekin, “Genel itibariyle Van T Tipi, Van Yüksek Güvenlikli, Van F Tipi ve Van M Tipi olmak üzere 4 cezaevinde de personel ve mahpusların bir kısmına virüsün yayılmış olduğu, mahpusların sağlık haklarına erişimlerinin sınırlı olduğu ve tedavilerinin sağlıklı bir biçimde gerçekleştirilemediği, cezaevi personel ve idarelerinin vaka sayısı ve bilgi paylaşımı konuşunda şeffaf yaklaşmadıkları görülmektedir. Avukatların gözlem ve tespitlerini paylaşmasının akabinde cezaevlerindeki riskli durum bir kez daha kendisini göstermiştir” dedi.    ‘Telefon görüşmelerinde sosyal mesafe kuralları hiçe sayılıyor’   Cezaevlerinde doluluk oranın fazlalığı, hijyen imkanlarından, koruyucu malzemelerden yoksunluk sağlık ve tedavi imkanlarına erişmeme sebebiyle tutsakların yaşam haklarının büyük risk altına olduğuna dikkat çeken Ekin, “Özellikle maske, eldiven, dezenfektan gibi koruyucu malzemelerin mahpuslara para ile satılması, birçok cezaevinde fiyatların fahiş olması, yine koğuşlarda dezenfekte işlemlerinin kapsamlı ve sık sık gerçekleştirilmemesi ve özellikle telefon görüşüne giden mahpuslara sosyal mesafe kuralları hiçe sayılarak arama yapılması gerek mahpusların gerek infaz koruma memurlarının yaşam haklarındaki riski kat ve kat artırmaktadır” sözlerini kaydetti.