Birçok kentte 'anadil' çağrısı: Diller yok olma tehlikesi ile karşı karşıya 2020-02-21 14:17:53   HABER MERKEZİ - 21 Şubat Dünya Anadili Günü dolayısıyla birçok kentte basın açıklaması gerçekleştirildi. Açıklamalarda dillerin üzerindeki baskılara dikkat çekilerek, yok olma tehlikesi ile karşı karşıya olduğu vurgulandı.   Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü'nün (UNESCO) 1999 yılında karar altına aldığı 21 Şubat Dünya Anadili Günü dolayısıyla birçok kentte yapılan basın açıklamaları ile diller üzerindeki baskılara dikkat çekildi.   Adana   İnsan Hakları Derneği (İHD) Adana Şubesi, 21 Şubat Dünya Anadil Günü dolayısıyla basın açıkalması gerçekleştirdi. İHD Adana Şube binasında yapılan açıklamayı şube başkanı İlhan Öngör yaptı.    Açıklamada, “Tarih boyunca birçok uygarlığa ve kültüre beşiklik etmiş olan kültürler, diller mozaiği Anadolu ve Mezopotamya coğrafyasının bugün adeta ağaçsız orman misali çöle dönüştüğünü göstermektedir. Şüphesiz bugün coğrafyamızda tehlike altında bulunan ana dillerinden  bahsediyor olmamızın yegane sebebi ise uzun yıllardır sürdürüle gelen tekçi politikalardır” ifadeleri kullanıldı.    Kürtçe konuştuğu için katledilen insanlara, Kürtçe şarkı söyledikleri için gözaltına alınan lise öğrencilerine, KHK’ler ile farkı dillerde yayın yapan gazete, dergi ve radyoların kapatılmasına dikkat çekilen açıklamada ayrıca Kürtçe, Lazca ve Hemşince sahnelenmek istenen tiyatro oyunlarının yasaklanmasına, anadilde eğitim hakkını savunan sendikaların ve derneklerin kapatılma ile karşı karşıya kalmaları hatırlatıldı.    ‘İnsanlar cezalar ile korkutulmaya çalışılıyor’   Açıklamada son olarak, “Yine eğitimin temel ilkesini oluşturan anadilinde eğitim taleplerine yüzyıllardır coğrafyamızda ırkçı, şoven tepkilerle karşılık verilmekte, anadilinde eğitim talebine ‘ülke bölünür’ paranoyası ile yaklaşılmakta ve bu talepler suç olarak kabul edilip, insanlar cezai müeyyideler ile korkutulmaya çalışılmaktadır. Bu yönüyle anadilinde eğitim hakkına karşı çıkmak eğitim biliminin en temel ilkesine de karşı çıkmak anlamına gelmektedir” denildi.   Şırnak   Halkların Demokratik Partisi (HDP) Şırnak İl Örgütü öncülüğünde, 21 Şubat Dünya Anadili Günü dolayısıyla basın açıklaması yapıldı. Açıklamaya HDP Milletvekili Nuran İmir, Tevgera Jinên Azad (TJA) aktivistleri, HDP Şırnak il ve ilçe yöneticileri ile çok sayıda kişi katıldı. Açıklamayı HDP Şırnak İl yöneticisi Zozan Aksu okudu.   “Yaşadığımız coğrafya, çok dilli, çok kültürlü ve çok dinli bir yapıya sahip olmasına rağmen cumhuriyet tarihinden bu yana izlenen tekçi politikalar yüzünden farklılıklarımız her geçen gün yok edilmektedir” diyen Zozan, şunları belirtti: “UNESCO Dünya Tehlike Altındaki Diller Atlası'na göre, Türkiye'de 18 dil yok olmuş veya yok olma tehlikesi altındadır. Bölge illerinde Kürtçe dersini seçmek isteyen veliler okul yönetimleri tarafından çoğu zaman materyal ve öğretmen eksikliği bahaneleri ile geri çevrilmektedir. Kürtçe ve diğer diller üzerinde kurulan baskılar devletin tekçi anlayışını yansıtmaktadır. Bu tekçi anlayışa son verilmeli ve Türkiye’de yaşayan tüm diller anayasal güvence altına alınmalıdır. Kamuda çok dilli hizmet hayata geçirilmeli ve anadilde eğitim hakkının gaspına son verilmelidir.”   Ardında konuşan HDP’li Nuran İmir ise iktidarın Kürtçeye dönük baskıları kapsamında çok sayıda Kürtçe üzerine çalışmalar yürüten kurumu kapattığına dikkat çekti. Nuran, “Asimilasyon politikalarına karşı bizlerin evlerimizi bir Kürtçe okulu haline getirmemiz gerekiyor. Çocuklarımızla Kürtçe konuşalım, Kürtçe yazalım, okuyalım. Dilimize ve kültürümüze sahip çıkalım. Her sokak ve mahallede Kürtçeye yönelik olan saldırılar karşısında cevap olalım” diye konuştu.   Açıklamanın ardından HDP’liler Birca Belek Dil ve Kültür Derneği’ni ziyaret etti.   İstanbul   İstanbul’da Tevgera Jinên Azad’ (TJA) 21 Şubat Dünya Anadil Günü dolayısıyla Halkların Demokratik Partisi (HDP) Bahçelievler ilçe örgütünde basın açıklaması gerçekleştirdi. Açıklamayı TJA Aktivisti Suna Kaymaz okudu.   Dünya Anadil Günü’nün anlam ve önemini dair konuşan Suna, tüm halkların anadilini kutladığını ifade etti. Anadiline dönük asimilasyon politikalarının neden ve sonuçlarına da değinen Suna, “ Dil insanın kimliği ve varlığıdır. Aynı zamanda bir ulusun varlığıdır. Dil kaybedildiği zaman asimile olmakla birlikte zamanla bir halk ortadan kalkar.  Bu nedenle 21 Şubat Dünya Dil Günü anadili dinleme, yazma ve okuma konularında etkin kullanma konularında önemli bir fırsat sunuyor. Ana dili üzerindeki asimilasyon politikaları son bulmayıncaya dek özgürlük sağlanamaz” ifadelerini kullandı.   Açıklama alkış ve sloganlar eşliğinde son buldu.