EPİ oturumu öncesi insan hakları savunucuları bir araya geldi 2020-01-28 12:41:21   ANKARA - BM’nin Türkiye EPİ oturumu öncesi bilgi veren İHOP Genel Koordinatörü Feray Salman, Türkiye'nin BM'ye sunduğu bu yılki raporunda cezasızlık, yaşam hakkı, hasta tutsakların durumu ve sokağa çıkma yasaklarının yer almadığını aktardı.   Birleşmiş Milletler (BM) Evrensel Periyodik İnceleme (EPİ) 2020 Türkiye Oturumu’nda üçüncü kez Türkiye’nin insan haklarına dair mevcut durumu ele alınacak. En son 2015 yılında yapılan değerlendirmenin ardından 5 yıllık süreç içerisinde Türkiye’nin insan hakları performansı bir kez daha gündeme gelecek. Cenevre’de yapılacak oturum öncesi internet üzerinden canlı yayını İnsan Hakları Platformu’nun (İHOP) ev sahipliği ile Ankara’da Holiday Inn Otel’de, aralarında Çocuk Hakları Merkezi, Kadın Dayanışma Merkezi, Ankara Gençlik Spor Derneği, Başkent Kadın Platformu, Ankara Barosu İnsan Hakları Derneği, Sivil Toplum Geliştirme Merkezi, İnsan Hakları Derneği, Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), Kadın Koalisyonu, Adalet Bakanlığı, Ankara Barosu İnsan Hakları Merkezi, KAOS- GL , Kamu Emekçileri Sendikası (KESK) İnsan Hakları Derneği ( İHD) Ankara Şube  insan hakları savunucuları ve aktivistlerin olduğu bir grup izleyecek.   İHOP Genel Koordinatörü Feray Salman BM’de gerçekleşecek değerlendirme öncesi Evrensel Periyodik İnceleme’ye  (EPİ) dair kısa bir sunum gerçekleştirdi. BM’nin insan hakları komisyonunun geçişi sırasında EPİ’in yeni bir mekanizma olduğunu anımsatan Feray,  EPİ’nin 2008 yılında hayata geçirilen bir mekanizma olduğunu belirtti.   Bugün Türkiye bakımından önemli bir gün olduğunu vurgulayan Feray, “Türkiye 5 yıl önce verdiği bazı sözleri nasıl yerine getirdiğine dair Cenevre BM’de bir sunum yapacak. Biz de o sunumu ve o sunumun ardından gelecek tavsiyeleri ve soru işareti yaratan konularda Türkiye’nin kendisine gelen sorulara nasıl yanıt verdiğini inceleyeceğiz. Hangi konularda Türkiye’ye tavsiye verildiğini hep beraber izleyeceğiz.” ifadelerini kullandı.   Türkiye’ye dair ilk değerlendirmenin 2010 yılında yapıldığını hatırlatan Feray, diğer EPİ incelemelerinin 2014-2015 yılında yapıldığını ve ardından bir rapor hazırlandığını söyledi.  Bu raporun sivil toplum kuruluşlarının eline gecikerek ulaştığını aktaran Feray, raporun aşamaları ve içeriğine dair bilgilendirmelerde bulundu.     ‘2010 yılında tavsiyelerden 40’ı red edildi’   BM’nin Türkiye’ye 2010 yılında verilen tavsiyelerden 120’sinin kabul, 40’ının ret, 2’sinin de yanıtsız bırakıldığını aktaran Feray, 2015 yılında verilen 78 tavsiye içerisinde özellikle adalet başlığı altında bağımsız yargının güvence altına alınması konusunda çok sayıda tavsiyenin yer aldığını vurguladı. 2010 yılında cezasızlığa dair çok güçlü tavsiyelerin olduğunu belirten Feray, işkenceye karşı seçmeli protokol kapsamında cezaevindeki tutsaklar, ifade özgürlüğü, internet yasakları, TCK’nın 301, 291.maddeleri gibi kısıtlayıcı maddelerin kaldırılmasına dair tavsiyelerin de yer aldığını dile getirdi.   ‘Türkiye nasıl bir düzenleme yapacağını sunmadı’   Çocuk, azınlık, mülteci, kadın, LGBTİ ve engelli haklarına dair tavsiyelerin de yer aldığını belirten Feray, şöyle devam etti: “Tavsiyelerin özellikle yoğunlaştığı bir yer: Türkiye özellikle azınlık konularında sözleşmenin maddelerine sınırlama koyuyor. Bu sınırlamaların geçici olmasına rağmen Türkiye’nin çocuk hakları konusunda 20 yıldır süren çekinceli maddeli sözleşmeleri var. Bu çekinceli maddelerin kaldırılması gerekiyor. 2015 döneminde devletin zaten kendi raporunda ‘biz ayrımcılıkla mücadele yasası çıkarıyoruz ve buna yönelik bir komisyon kuracağız’ beyanı ile ilgili azınlık haklarına yönelik tavsiyeler mevcut. İnsan haklarına dair düzenlemeler Paris prensiplerine uygun şekilde düzenlenmesine yönelik tavsiyeler daha önce Türkiye’ye gelmiş idi ve bu tavsiyelere yanıt verilmediği görülecektir. Türkiye bu tavsiyelere dair nasıl bir düzeltme yaptığını da henüz sunmuş değildir”   30 Ocak’ta rapor yayınlanacak   Bugün gerçekleşen oturumun ardından 30 Ocak’ta raporun yayınlanacağı bilgisini paylaşan Feray, oturum raporunun daha sonra Türkiye’ye gönderileceğini ve bazı maddelere itiraz etmek için 15 günlük bir süresi olduğunu söyledi. Bugünkü oturuma sivil toplum örgütlerinin sadece gözlemci olarak katılma hakkı olduğunu belirten Feray, “Türkiye’den de STK temsilcileri şu anda Cenevre’de bulunuyor. 2020-2025 Türkiye için BM tavsiyelerinin uygulanması ve izlenmesi bakımından önemli bir süreci oluşturuyor. Sivil toplumun bu sürece müdahil olması ve gerçek anlamda insan hakları konusunda değişimin sağlanması için büyük önem taşıyor. Çünkü diğer BM üyesi devletlerin gözlemleri sadece dışarıdan gözlemler olarak kalıyor” dedi.   ‘Türkiye raporunda cezasızlık hasta mahpuslar yok’   Türkiye’nin bu yıl EPİ’ye sunduğu raporda cezasızlık, yaşam hakkı, 2015/16 dönemi sokağa çıkma yasakları konularının tamamen kapsam dışı bırakıldığını aktaran Feray, “Ağırlıklı çerçevesini darbe girişimine yoğunlaştırmış durumda. Yükümlülüklere uymak bakımından düzenlemelerini geleceğe dair vaatler şeklinde bir çerçevede sunmuş durumda” diye konuştu.