İHD’den “çocuk istismarına” karşı atölye 2019-11-23 19:09:19   ANKARA - İHD Çocuk Hakları Komisyonu’nun çocuk istismarına karşı yaptığı atölyede konuşan Sevinç Koçak, Türkiye’de her 3 çocuktan birinin istismara maruz bırakıldığını kaydederek, istismarın fiziksel, psikolojik ve cinsel türleri olduğunu dikkat çekti, bilgilendirmelerde bulundu.    Çocuk Haklarına dair sözleşmenin imzalanmasının 30’uncu yılında İnsan Hakları Derneği  (İHD) Ankara Şubesi Çocuk Hakları Komisyonu, çocuğa yönellik istismara karşı altölye düzenledi. Elektrik Mühendisleri Odası’nda (EMO) gerçekleşen atölyede “Çocuk istismarı nedir?” “Çocuk nasıl güçlendirilir?” “Doğru yaklaşımlar hangileridir?” ve “İstismara karşı hukuki süreçler nelerdir?” konuları tartışıldı.   ‘Türkiye’de her 3 çocuktan biri istismara maruz bırakılıyor’   Atölyede ilk sunumu İHD Ankara Şube Çocuk Hakları Komisyonu üyesi ve hak savunucusu Sevinç Koçak yaptı. Türkiye’de her 3 çocuktan birinin istismara maruz bırakıldığını kaydeden Sevinç, istismar karşıtı mücadelenin bir ayağını politik mücadele ve yasaların oluşturduğuna dikkat çekti. Ancak bunun tek başına bu sorunun çözülemeyeceğinin altını çizen Sevinç, “Biliyoruz ki; tacizi, tecavüzü istismarı meşrulaştıran şey devletin uygulamaları ve çıkarttığı yasalar. Bunlarla mücadele etmeden de ne yazık ki bunları durduramıyoruz. Bir yolu da toplumsal farkındalığı artırmak, ebeveyn farkındalığını artırmak. Bir çocuğun üzerindeki istismarı bile önleyebilirsek bu bizim için bir kazanımdır. O yüzden bu tür atölyelerin yaygınlaşmasını önemsiyoruz” dedi.    ‘İstismar cinsel, fiziksel ve psikolojik olabilir’   Ardından çocuk istismarı nedir? diye soran Sevinç, uluslararası sözleşmelerde yer alan çocuk istismarı tanımını şöyle açıkladı: “Fiziksel, zihinsel ve psikolojik gelişimini olumsuz yönde engelleyecek her türlü tutum ve davranışa istismar denir.” İstismarın çocuklar üzerinde telafi edilemez sonuçlar doğuracağına dikkat çeken Sevinç, istismar türlerine dair ise şu bilgileri paylaştı: “Fiziksel istismar çocuğun sağlığını gelişimini ya da onurunu zedeleyecek şekilde fiziksel güç kullanımıdır. Mesela; bir markette çocuğunu çekiştirerek yürümeye zorlaması fiziksel ve aynı zamanda duygusal istismardır. Ya da hastalandığında sağlığa erişimini engellemek fiziksel istismardır. Bu aynı zamanda bir ihmaldir ancak bu da istismara girer. Duygusal istismar; çocuğun sağlığına, fiziksel, ruhsal, cinsel ya da toplumsal gelişimine zarar verme olasılığı bulunan çocuğa yönelik küçümseme, gözen düşürme, tehdit etme, ayrımcılık yapma ve çocuğu yönelik düşmanca yaklaşımlar duygusal istismar olarak tanımlanır.”   İstismar nedir ve yaygın yöntemleri nelerdir?   Sevinç, konuşmasının devamında cinsel istismara dair de şunları dile getirdi: “Çocukla yetişkin arasındaki temas ve ilişkinin o erişkin veya başka bir kişinin cinsel uyarımı için kullanılmasıdır. Arlarında belirgin bir güç ya da kontrol ya da bariz bir yaş farkının olması halinde bir çocuk tarafından da gerçekleştirilebilir. İki çocuk arasında cinselliğin keşfine dönük oyunları ya da temasları istismar olarak saymıyoruz. Cinselliğin keşfi olarak sayıyoruz. Ancak aralarında yaş farkı varsa ve kendisini tatmin etmeye dönüşen herhangi bir yaptırım, zorlama istismara girer. Ama özellikle güç ilişkisi çocuklara yönelik kendi cinsel tatmini için yapılan her türlü eyleme cinsel istismar diyoruz. Bilinenin aksine cinsel istismar temasla olur. Oysa temas yolu ile olmayan istismar biçimleri de vardır. Yetişkin tarafından çocuğa cinsel içerikli söylemler söylenmesi, çocuğun, bedeninin cinsel bölgelerine bakılması, çocuğa çıplak kadın erkek fotoğraflarının gösterilmesi ve çocuğa cinsel içerikli görüntü izletilmesi ya da dinlettirilmesi istismara girer. Bunlar en yaygın yöntemler”   ‘Çocuğu korkutmamak aksine cesaretlendirmek gerekir’   Cinsel istismar durumlarında çocuğun korkutulmaması aksine cesaretlendirmesi gerektiğinin altını çizen Sevinç, “Hayır demeyi öğretmek gerekiyor. Ama hayır denilmediği takdirde de tepki göstermemek gerekir. Tıpkı bizim gibi çocukların da sesini çıkaramama durumu olabilir ya da korkabilir. ‘Niye bağırmadın?’ cümlesi çok yanlış bir söylem. İstismarda tek suçlu istismarcıdır, tecavüzcüdür. Ayrıca istismarcılar çocuklarla arasında bulunan hiyerarşik ilişkiyi de kullanır” diye belirtti.    Çocuklara kitap önerileri   Sunumda beden farkındalığına dair bilgiler de paylaşan Sevinç, ardından çocukların cesaretlendirilmesi ve güçlendirilmesine dair “Bedenim bana ait”, “ Ben kaybolmam ki” ve “Sır versem saklar mısın?” isimli çocuk kitaplarını önerdi.    İstismarın fiziksel belirtileri   Ardından istismarın fiziksel ve psikolojik belirtilerine dair İHD Çocuk Hakları Komisyonu üyesi psikolog Cansu Yumuşak sunum yaptı. Çocukları gözlemek gerektiğine dikkat çeken Cansu, “Fiziksel ve somatik belirtiler ya da psikolojik sözel belirtiler olabilir. Fiziksel belirtiler biraz zorlayacak başta söyleyeyim. Çocuğun yürümede oturmada zorluk çekmesi, genital veya cinsel bölgede şişkinlik kızarıklık ve aşırı hassasiyet, çocuğunuz normalden çok daha fazla ağlaması, sürekli karın ağrısı,  Fiziksel temastan kaçınabilir ya da bunu çok daha fazla isteyebilir. Bu birçok vaka da olan belirtilerdir” diye konuştu.    Atölye soru cevap kısmıyla devam etti.