‘Geçmişten günümüze cezaevlerinde düşman siyaseti izleniyor’ 2019-05-14 16:24:10   İZMİR - Türkiye cezaevlerinde 1950’den günümüze kadar gelen açlık grevlerini basınla paylaşan İHD İzmir Şubesi cezaevlerinde düşman siyasetinin uygulandığına dikkat çekti.   İnsan Hakları Derneği (İHD) İzmir Şubesi, 1950’den günümüze kadar Türkiye cezaevlerinde yaşanan açlık grevlerine ilişkin şube binasında basın toplantısı düzenledi. Toplantıya İHD üye ve yöneticileri katıldı. Toplantıda İHD İzmir Şube Sekreteri Ahmet Çiçek tarafından yapılan açıklamada, Demokratik Toplum Kongresi (DTK)  Eşbaşkanı ve Halkların Demokratik Partisi (HDP) Hakkari Milletvekili Leyla Güven’in başlattığı ve cezaevlerinde devam eden açlık grevlerinin hukuki talepler olduğuna ve cezaevlerinde “düşman” siyasetinin uygulandığına dikkat çekildi.   Türkiye cezaevlerinde 1950’den bu yana birçok şair, yazar, siyasetçinin yapılan açık grevi eylemlerinde yer aldığının hatırlatıldığı açıklamada, Türkiye’de 1950’den bu yana olan açlık grevleri şu şekilde sıralandı:   “*8 Nisan 1950: Şair Nazım Hikmet’in başlattığı açlık grevine dışarıdan Orhan Veli, Oktay Rıfat, Melih Cevdet Anday da 3 günlük açlık greviyle destek oldu.   *30 Mart 1963: Türkiye’nin 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar, hasta halinde iken 2günlük açlık grevi yapmıştır.   *17 Mayıs 1969: İstanbul Topbaşı Cezaevi’nde 500 tutuklu “af talepli” 9 günlük açlık grevi yapmıştır.   *18 Nisan 1972: Deniz Gezmiş, Hüseyin İnan, Yusuf Aslan, hapishanelerdeki insanlık dışı uygulamaları, işkenceleri ve 1961 Anayasa’sında yapılmak istenen değişiklikleri protesto etmek için 12 gün süren ölüm orucuna başlamışlardır.   “1980 yılında Ağustos ayında Davutpaşa Askeri Cezaevi’nde tutuklular darbe sonrası işkence, kötü muamele ve hapishane koşullarına karşı 9 gün süren açlık grevi yapmışlardır.   *1981 Diyarbakır 5 Nolu Hapishanesi’nde sistematikleşen işkence ve insanlık dışı uygulamalara karşı  ‘ölüm orucu’na başvurulur. Ölüm orucu 43 gün ve taleplerin kabulüyle son bulur.    *14 Temmuz 1982: baskıların devam etmesi nedeniyle yine aynı hapishanede ‘ölüm orucu’ başladığı dile getirilen açıklamada Hayri Durmuş, Kemal Pir, Akif Yılmaz, Ali yaşamını yitirdi.   *1984 Diyarbakır 5 Nolu Cezaevi, işkence ve insanlık dışı uygulamalara karşı Orhan Keskin ve Cemal Arat açlık grevine başlamış ve 54 gün sonunda yaşamını yitirmiştir.   *11 Nisan 1984: Metris ve Sağmalcılar Hapishanesi, tek tip elbise dayatmasının sona erdirilmesi, işkenceden vaz geçilmesi politik tutukluluk hakkı, sosyal ve insani şartlar için açlık grevine başladılar. Eylemin 45. gününde 400 katılım ile  ‘ölüm orucuna’ dönüştürüldü. Eylemin 60. ve 70. günlerinde Abdullah Meral, Haydar Başbağ, M. Fatih Öktülmüş, Hasan Telci yaşamını yitirdi. Tek tip’ten vazgeçilmesi üzerine 1986’da sona erdirildi.   *27 Nisan 1989: Nazilli E Tipi Hapishanesi’nde 33 siyasi hükümlü ve 29 Haziran 1989’da ise Eskişehir Özel Tip Hapishanesi’nde 280 kişi 'Hücre' uygulaması için açlık grevlerine girmişlerdir.   *Zorla sevkleri sırasında saldırıya uğramışlar, bunun sonucunda Mehmet Yalçınkaya ve Hüseyin Hüsnü Eroğlu yaşamını yitirmiştir.15 Ağustos 1989’da ise aynı nedenlerle açlık grevcilere destek vermek için birçok yazar ve aydın 2 günlük açlık grevine girmişlerdir.   *1991’de birçok hapishanelerde açlık grevi başladı, ölüm sınırına gelmesi üzerine dönemin Adalet Bakanı ve İnsan Haklarından Sorumlu Devlet Bakanı’nın girişimleri ile Eskişehir Özel Tip Hapishanesi kapatıldı.   *1991 – 1995 tarihleri arasında çeşitli tarihlerde açlık grevleri yapıldı.   *1996’da dönemin Adalet Bakanı’nın düzenlemesiyle çıkarılan ‘Mayıs Genelgesi’ ile tabutluk olarak adlandırılan hapishaneleri protesto etmek için birçok hapishanede süresiz açlık grevleri başladı. Genelgelerin iptal edilmesi, savunma hakkı ve tutukluların tedavilerinin engellenmemesi için 20 Mayıstan itibaren süresiz açlık grevine başladılar. 2 bin 174 tutuklu açlık grevine 355 tutuklu da ölüm orucuna başladı. Bu eylemde Aygün Uğur, A. Berdan Kerimgiller, İlginç Özkeskin,  Hüseyin Demircioğlu, Ali Ayata, Müjdat Yanat, A. İdil Erkmen, Tahsin Yılmaz, Yemliha Kaya, Hicabi Küçük, Osman Akgün, Hayati Can adlı tutuklular yaşamını yitirdi. Dönemin Adalet Bakanı istifa etti. Yeni Adalet Bakanı’nın, 69. günde, taleplerin kabul etmesiyle eylemler sona erdirildi.   *20 Ekim 2000: Adalet Bakanlığı tarafından inşa edilen F Tipi hapishanelerine öncelikli olarak siyasi tutukluların yerleştirileceği açıklaması üzerine Türkiye’deki 18 hapishaneden 865 tutuklu ve hükümlü bu durumu protesto etmek için açlık grevine başladı. Devlet 19 Aralık 2000’de 'Hayata Dönüş' adlı operasyonla bir katliam gerçekleştirdi.   *2 Eylül 2012: 520 tutuklu ve hükümlüler Abdullah Öcalan üzerindeki tecridin kaldırılması için, yaklaşık 786 kişi, açlık grevine girdiler. Mehmet Öcalan’ın görüştürülmesi üzerine eylem, 68. gününde sona erdi.       *2016 hapishane koşullarının düzeltilmesi için İzmir’de başlayıp yayılan açlık grevleri yapılmış 64. Gününde sona ermiştir.”   ‘Talepler hukukun yerine getirilmesi’   Açıklamada son olarak, “Amaç İmralı Hapishanesi’ndeki Abdullah Öcalan ve aynı yerde kalan mahpusların üzerindeki tecridin mutabakat sonucu kalıcı olarak kaldırılmasıdır. Değişik iktidarlarda olduğu gibi bu iktidar dönemlerinde de hapishaneler Anayasal hakların veya uluslararası hapishane normlarının kullandırılmamasından kaynaklı açlık grevleri yapılmıştır. Bizler bir an önce taleplerin kabul edilip ölümler çıkmadan sonlandırılmasının devletin bir sorumluluğu olduğunu hatırlatıyoruz” denildi.