HABER MERKEZİ - Mevsimsel olarak gripten etkilenen yaklaşık bir milyar insana dikkat çeken uzmanlar, gribin yanı sıra zatürreye de işaret ediyor. uzmanlar, gripten korunmanın en etkili yollarını sıralarken, bunlardan birinin de aşı olduğunu vurguluyor. 

 

Dünya çapında her yıl yaklaşık 1 milyar insanın mevsimsel gripten etkilendiği, bunların 3-5 milyonu, hastalığı şiddetli bir şekilde geçirdiği tahmin ediliyor. Her yıl yaklaşık 650 milyon kişi gribin yol açtığı komplikasyonlardan dolayı hayatını kaybediyor. Bu kişiler, aynı zamanda gribin en önemli komplikasyonu ve griple ilişkili ölümlerin en önemli nedeni olan pnömoni (zatürre) açısından da risk taşıyor. Uzmanlar ise bu süreçte en etkili önlemin grip ve zatürre aşısı olduğunu söylüyor. 

 

Yaklaşık 650 bin kişi yaşamını yitiriyor 

 

İnfluenza isimli virüslerin neden olduğu akut bir solunum yolu enfeksiyonu olan grip he yıl dünya genelinde yaklaşık 5 milyon kişi ağır hastalık olmak üzere 1 milyar kişiyi etkilerken, yaklaşık 650 bin kişinin de yaşamını yitirmesine neden oluyor. Uzmanlar gribe yakalanmamak için sık sık el yıkama, sağlıklı beslenme, mevsime göre giyinme gibi kişisel önlemlerin yanı sıra özellikle risk altındaki kişilerin mutlaka aşılanması gerektiğini vurguluyor. 

 

Her yıl aşı yapılmalı

 

Söz konusu virüsün her yıl yapısını değiştirirken, Dünya Sağlık Örgütü de (WHO), küresel izleme verilerine dayanarak aşı içerikleri için yıllık önerilerde bulunuyor. Uzmanlar bu konuda şunları belirtiyor: “Her yıl aşı içeriği Dünya Sağlık Örgütü'nün tavsiyeleri dikkate alınarak hazırlanıyor. Aşı, yapıldığı grip sezonu için etkili oluyor. Bu nedenle, daha önce geçirilmiş grip hastalığı ya da uygulanmış grip aşısına bakılmaksızın mevsimsel gribe karşı etkin bir korunma sağlanması için her yıl grip aşısı yaptırılması gerekiyor. Risk grubundaki kişilerin Eylül-Ekim aylarından itibaren mevsimsel grip salgınlarına neden olabilecek virüslere karşı hazırlanan güncel aşılarla aşılanması gerekiyor. Aşının koruyuculuğu ise yaklaşık 6-8 ay sürüyor. Dolayısıyla bir sonraki grip mevsiminde hastalığa tekrar yakalanmak mümkün hale geliyor. Bu nedenle mevsimsel gripten korunmak için her yıl aşı yapılması gerekiyor.”

 

Gribin en önemli komplikasyonu ve griple ilişkili ölümlerin en önemli nedeni pnömoni (zatürre) olduğuna dikkat çeken uzmanlar şöyle diyor: “Grip açısından riskli grupta olanların pnömokok aşısı da olmaları çok önemli. Aşılar, pnömokk hastalığını önlemenin en iyi yoludur. Toplum arasında zatürre aşısı olarak da bilinen iki tür pnömokk aşısı mevcuttur. Bu aşılar kişinin zatürre dışındaki diğer pnömokokal hastalıklardan da korunmasına yardımcı olur. Ayrıca geçmişte pnömokok hastalığı geçirilmiş olsa bile, kişilerin zatürre aşısı uygulaması önerilir. Grip ve pnömokok aşılarını aynı zamanda yapılması gerektiği durumlarda, iki aşı farklı kollara yapılmak suretiyle güvenle aynı anda uygulanabilir.” 

 

Kimler grip ve zatürre aşısı olmalı?

 

Grip de, zatürre de her yaştan bireyde görülebiliyor. Ancak bazı kişiler, bu iki hastalık açısından daha yüksek risk altında bulunuyor. 

 

Grip açısından risk taşıyanlar şunlar; 

 

“*Gebeler

*6-59 ay arası çocuklar ile 50 yaş üstü yetişkinler,

*Kronik astım dahil kronik akciğer hastalığı, diyabet, metabolik hastalıklar, kalp hastalığı, kronik karaciğer hastalığı, kronik böbrek hastalığı, nörolojik hastalıklar,

*Bağışıklığı baskılanmış doğumsal, AIDS, kanser veya kullanılan ilaçlar nedeniyle,

*6 ay-18 yaş arasında olup uzun süreli aspirin tedavisi kullananlar,

*Obez kişiler,

*Komplikasyon riski yüksek olanlarla aynı evde yaşayanlar veya bakım hizmeti veren sağlık personeli, özellikle 6 aydan küçük çocuklarla temaslılar, 5 yaş altı ve 50 yaş üstü kişilerin ev temaslıları ve bakım verenler.”

 

Pnömokokal hastalık açısından risk taşıyanlar ise şöyle sıralandı: 

 

“*2 yaş ve altındaki kişiler,

*65 yaş ve üzerindeki kişiler,

*Kronik akciğer, kalp, böbrek, karaciğer hastalığı, diyabet ya da HIV enfeksiyonu bulunanlar,

*Kohlear implantı olanlar,

*Beyin omurilik sıvısı (BOS) sızıntısı olanlar,

*Kanser, solid organ nakli veya bağışıklık sistemini zayıflatan başka bir durum veya ilaç kullananlar,

*Nefrotik sendromu bulunanlar,

*Orak hücre hastalığı ve diğer hemoglobinopatilere sahip olanlar,

*Dalağı alınmış ya da dalak fonksiyon bozukluğu olan kişiler,

*Sigara kullananlar

*Alkolizm.”

 

‘Aşı felç yapmaz, kısırlığa neden olmaz’

 

Aşıların yaygın yan etkileri arasında aşının yapıldığı yerde ağrı, kızarıklık veya şişlik, baş ağrısı, ateş, mide bulantısı, kas ağrıları ve yorgunluk yer alıyor. Uzmanlar bu konuda şunlara dikkat çekiyor: “Aşının erişkinlerde görülen en sık yan etkisi enjeksiyon yerinde ağrı ve hassasiyet olup yüzde 10 ile 20 oranında ortaya çıkıyor ve genellikle iki gün içinde kayboluyor. Grip ve zatürre aşılarının ciddi yan etki sıklığının, çocukluk çağında yapılan aşılardan farkı bulunmuyor. Aşılar felç yapmıyor, kısırlığa neden olmuyor ve gebelerde de güvenle yapılabiliyor. Ancak unutulmamalıdır ki tüm aşılar, alerjik reaksiyonların hızlı bir şekilde tanınabileceği ve tedavi edilebileceği sağlık kurumlarında yapılması gerekiyor.”