Melike Aydın 

 

İSTANBUL - Kadın sağlığı ürünlerine sürekli gelen zamlardan dolayı kadınların yaşamının olumsuz etkilendiğini söyleyen Doktor Irmak Saraç,  sağlık ürünlerinin ücretsiz olması gerektiğini vurgularken, devlet politikasının da bu yönde değişmesini istedi. 

 

Ekonomik krizle beraber cinsel sağlık ürünlerine erişimin zorlaşması kadın sağlığını riske atıyor. Hijyenik kadın pedi, kondom, mantar ilaçları, acil doğum kontrol kiti gibi ürünlere erişimemenin, kadınların kendini güvende hissetmesinin önünde engel oluştururken, sosyal yaşama katılımını da etkiliyor. 

 

Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Operatör Doktor Irmak Saraç ile kadın sağlığı ve sağlık ürünlerine erişilememesine ilişkin konuştuk.

 

Devlet kadın sağlığını değil üremeyi destekliyor

 

Kadın sağlığı açısından devletin politikalarının, daha çok desteğin üremeye yönelik hizmetlerde söz konusu olduğunu dile getiren Irmak, İktidarın kadını ailenin içinde anne olarak tanımlayan bir yaklaşım sergilediğini belirtti. Irmak, “Üremeye yönelik teknolojileri devlet destekliyor, ödüyor. Onların da yönetmeliği var, her geleni ödemiyor. Gebeliği önleyici ürünleri ödemiyor. Parası olanlar koşullu hizmete sınırlı şekilde ulaşıyor ama herkesin eşit bir şekilde hizmete erişmesi gerekiyor. Ya da istenmeyen gebeliklerin sonlanması ile ilgili durumunda erişimde ciddi sıkıntı var” dedi. 

 

‘Gelir seviyesi düştükçe evden çıkmama durumu oluşabiliyor’

 

Kadın pedi, tampon gibi hijyen ürünlerine sürekli zam geldiğini, vergilerin çok yüksek olduğunu  söyleyen Irmak, “Dünyada da çok yüksek ama bazı ülkelerde mücadele ile bunlar geri çekildi. Avrupa’nın bazı ülkelerinde ücretsiz ped verilmeye devam ediliyor. Oldukça yüksek fiyatlar. Bu da ulaşımı güç kılıyor. Sadece pede değil, her şeye zam geliyor ve ped ikincil duruma düşüyor. Çünkü gıda alışverişi yapılması, elektrik, doğalgaz, su faturasının dönmesi gerekir. Bunda da sıkıntıya düşüyor kadınlar. Gelir seviyesi düştükçe kız çocukları adetliyken okula gitmeyebiliyor. Bu, sadece ilköğretimde değil, üniversitede de böyle olduğunu biliyoruz. Ya da kullanılmış kıyafetleri keserek ped yapma çabası içine giriliyor. Her ne kadar yeniden kullanılabilir menstral cup dediğimiz ürünler olsa da onların da fiyatları pahalı. Bu da büyük baskı oluşturuyor, hele ailesinden uzakta bir öğrenci iseniz”  ifadelerini kullandı. 

 

‘Denetim sistemine güven yok’

 

Kadın hijyen ürünlerinin ne kadar sağlıklı olduğunun bilinemediğini dile getiren Irmak, “Daha ucuza gelen ürünlerin nasıl geldiğini bilmiyoruz. Ülkemizde denetim sistemlerinin iyi işlememesinden de kaynaklanıyor. Pek çok şeye güvensiziz, çünkü denetlenmiyor” sözlerini kullandı.

 

‘Gebeliği önleyen yöntemlere ilişkin hizmetler sınırlı’

 

Gebeliği önleyen yöntemlerin, kontrol hapları ve kondom fiyatlarının da arttığına dikkat çeken Irmak, “Bunlara bütçe ayırmak çok zor, devlette de zor. Artık aile hekimliklerinden birinci basamak hizmetler de yok. Çok az sağlıklı yaşam merkezi var, bazılarında spiral takılıyor. Malzeme konusunda ciddi bir sıkıntı var. Örneğin devlette taktırmak için spiral dışardan alınıp getiriliyor. Bütün bunlar hem zamansal olarak hem de maddi olarak sıkıntı yaratıyor” ifadelerine yer verdi.

 

Kadınlarda güvensizlik hissi oluşuyor 

 

Kondom gibi ürünlere erişimin zorlaşmasının kadınlarda güvensizlik hissinin olmasına neden olduğunu kaydeden Irmak, sadece gebelik açısından düşünmemek gerektiğini sözlerine ekledi. Irmak, “Güvenli cinsellikten bahsetmek için gebelikten ve cinsel yollarla bulaşan hastalıklardan bahsetmek önemli. Enfeksiyonlardan korunmanın yöntemi bariyer yöntemler. Bunlardan biri kadın, biri de erkek kondomu. Kondom gebelikten de koruduğu için buna ulaşamayan kişi güvenilirliği düşük yöntemleri deneyeceklerdir. Şu an bir istatistiki veri yok. Herkesin eşit şekilde bu hizmetlere hem bilgi hem malzeme olarak ulaşması çok önemli” diye vurguladı. 

 

‘Hijyen ürünleri eşit ve ücretsiz olmalı’

 

İstenmeyen gebeliklerin sonlandırılmasıyla ilgili hizmetlerin eşit ve ücretsiz olması, güvenilir şartlarda yapılmasının önemine değinen Irmak, “Güvenilir kişiler tarafından gerçekleştirilmediği durumlarda kadın sağlığını ciddi olarak tehdit edebilir hatta ölümle sonuçlanan durumlar ortaya çıkabilir. Bu nedenle eşit güvenilir ve ücretsiz şekilde ulaşılması çok ciddi bir sağlık hakkı. Pede ve tampona ulaşmak bir sağlık hakkı. Bunlara herkesin eşit şekilde erişiyor olması lazım ve devlet politikaları, sağlık politikaları ile çözülmesi gereken sorunlar” diye konuştu. 

 

 Hijyenik kadın pedi ve bazı cinsel sağlık ürünlerinin 2022 fiyatları ve güncel fiyatları ise şu şekilde:

 

*Nisan 2022’de 12 adet hijyenik ped 13 TL iken aynı yılın Ekim ayında 22 TL’ye yükseldi. Şu anda ise 12 adet hijyenik ped fiyatı 73 TL’ye yükseldi 

 

*Doğum Kontrol hapı Temmuz 2022’de 97 TL iken, şimdi 193 TL oldu. 

 

*Acil doğum kontrol kiti Temmuz 2022 fiyatı 226 TL iken güncel fiyatı 321 TL oldu. 

 

*Vajinal mantar tedavisinde kullanılan ilacın Temmuz 2022 fiyatı 77 TL iken güncel fiyatı 150 TL oldu.