DİYARBAKIR - Kürt kadınları için zulme başkaldırının sembolü olan, Cizre Newrozu’nu ilk örgütleyen Binevş Agal (Berivan) ve büyük emeklerle örgütlediği kadınlar, Newrozlar'da ve sokaklarda direnişin öncüsü olmaya devam ediyor. Newrozla birleşen direnişçi kadının ruhu olan Binevş'in çaktığı kıvılcımı Berivanlar, Asyalar ve Leylalar büyüttü.

 

Newroz ateşi bu yıl birçok merkezde "Mutlaka kazanacağız, tecridi kıracağız" şiarıyla yakılacak. 8 Mart gibi Newroz da Demokratik Toplum Kongresi (DTK) Eşbaşkanı Leyla Güven öncülüğünde başlayan açlık grevi eylemlerine ve direnenlere adanacak. Kürtler için zulme başkaldırının sembolü alan Newroz ateşini bedenleriyle harlayan kadınlar da, 90'lardan bu yana Newroz'un simgesi olarak günümüze geldi. 

 

Newroz’la simgeleşen kadınlardan biri belki de ilkidir Binevş Agal (Berivan). Binevş, bu sebeple de Newrozlaşan kadınların sembolü oldu, ardılları bu ateşi büyüttü. Adını Kürt destanı “Cembeliyê Mirê Hekkarî û Binevşa Narin”den alan Binevş, Cizre’de direnen kadınların sembolü oldu. Cizre’de tarihe geçen 90’lar Newroz’una katılan kadınlar, hala Binevş’in direnişini ve güçlü duruşunu bir destan misali kuşaktan kuşağa aktarıyor. 

 

Êzidî toplumundaki birçok dogmayı sarstı’

 

Kürt kadınları için zulme başkaldırının sembolü olan Binevş, 1966 yılında Batman'ın Beşiri ilçesinde Êzidî bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gözlerini açtı. İsmini "Cembeliyê Mirê Hekkarî û Binevşa Narin" isimli Kürt destanından aldı. Bölgede destanlaşacağını bilmeden, Kürt aşk destanlarından birinin kadın karakterinin ismini alan Binevş ve ailesi, 1980 yılında 12 Eylül darbesinin baskılarından kaynaklı birçok Êzidî aile gibi Avrupa'ya göç etti.  

 

Binevş'in Kürt özgürlük mücadelesine katılımı Êzidîler arasında da büyük bir etki yarattı ve kadın olarak mücadele etme istemi birçok dogmayı sarstı. Kapalı kalmış Êzidî toplumu içinde bir kadının evden çıkması dahi çok gerçekleşmezken, Binevş'in mücadele adımı büyük bir şaşkınlık yarattı. Önce Federe Kürdistan Bölgesi’ne ardından da Botan'a geçen Binevş, ilk olarak kadınların yanında yer aldı. Cizre'de örgütlenme faaliyetlerini yürüten Binevş, ya da Botan halkının bildiği adıyla Berivan, çok sevildi ve herkesin saygısını kazandı.  

 

Öncülük eden bir kadın gerçekliği!

 

Adeta halkın gönlünde taht kuran Binevş, kadın örgütlenmesine önem vererek, özellikle kadınları aktifleştirmek için çabaladı. Binevş’in çalışma tarzı, temposu, halkla ilişkileri, çocuklara olan sevgisi, yaşlılara olan saygısı ve genç yaşına rağmen kendini her kesimde dinleten bir duruşun sahibi olması, Botan halkında büyük bir etki uyandırdı. Botan'da halkı örgütlemeye, kadınları özgürlük arayışına sevk eden ve onlara öncülük eden bir kadın gerçekliği Binevş şahsında yaşam buldu. Halk ilk defa bir kadının kendilerine öncülük ettiğine tanık oldu. Kadınlar, artık bir halkın kurtuluş umudu oldu. 

 

Yeni doğan bütün kız çocukları Berivan oldu

 

Botanlı kadınlar, Binevş’e hep kendi yörelerinden bir kadın olarak baktı. Cizre'de 16 Ocak 1989 tarihinde ihbar sonucu kaldığı ev tespit edilince eve operasyon yapıldı. Teslim olmayı reddeden Binevş, son ana kadar direnerek yaşamını yitirdi. Binevş’in yaşamını yitirmesiyle halkta müthiş bir öfke patlaması yaşandı ve artık Cizre denilince herkesin aklına ilk gelen Binevş (Berivan) oldu.

 

Yaşamı yitirmesinden sonra her aile yeni doğan kız çocuğuna Berivan ismini verdi. Başkaldırının sembolü olan Cizre Newrozu’nu örgütleyen Binevş ve büyük emeklerle örgütlediği kadınlar, Newrozlar'da ve sokaklarda direnişin öncüsü olmaya devam etti. Binevş’in örgütlediği kadınlar, panzerlere karşı durdu, demire karşı bedeniyle savaştı. Binevş, Kürt kadınlarının nazarında artık direniş ruhuydu, Newrozla birleşen direnişçi kadının ruhu olmuştu.

 

Abdullah Öcalan: Dağlara yakıştığı gibi halka da yakıştı 

 

Hakkında şiirler, şarkılar yazılan Binevş ile ilgili bir değerlendirmesinde PKK Lideri Abdullah Öcalan, "Cizre'ye gönderdiğimiz Berivan Êzidî bir kızdı. Ablası onu çocuklarına bakması için Avrupa'ya getirtiyor. Biz de onu saflarımıza çektik oldukça etkiledik. Aslında sevgiyi de öğretmeye çalıştık. Ve Cudi'ye ulaştığında yazdığı bir mektupta dağların görkemliliğinin ve halkın oldukça tutkulu ele alınabileceğini söylüyordu. Ve öyle içine girdi. Dağlara oldukça yakıştığı gibi yine halka da yakıştı. Ve Cizre halkına kendini çok sevdirdi. Cizre halkının uyanışında bu arkadaşın hayli etkili olduğu söylenebilir. Öyle bir kızımızdı ki çok özlü bir biçimde eğitime katıldı. Çok fazla okuması da yoktu. Bir köyde büyümüştü ama o kadar samimi ve o kadar özlü bizi dinleyip anladı ki; bir dediğimizi iki yapmadı. Hatta bunu bir düzeyde pratize ediyordu" diyor. 

 

Direniş ateşi hala Cizre sokaklarında 

 

“Çözüm süreci”nin devlet eliyle bitirilmesi ardından Cizre halkı, devletin savaş politikalarına karşı Binevşlerin ruhuyla büyük bir direniş sergiledi. Aylar süren çatışmalardan geriye bu direnişin sahipleri ve bu direnişe sahip çıkan bir halk kaldı. Kürt kadınları için direnişin sembolü olan Binevş’in izini binlerce Kürt kadını takip etti. Newroz ruhuna can katan ve halkın gözünde destana dönüşen Binevş’in direnişi yıllar sonra da Cizre sokaklarında anılmaya devam ediyor. 80’lerden bu yana Binevşlerle yanan bu direniş ateşi Asyalar, Rozalar, Pervinler, Zeryanlarla devam etti.