Duygu Ciniviz

 

ADIYAMAN - Adıyaman'da her yıl Ağustos sonu itibariyle bağlardan toplanan üzüm, kadınların emeğiyle pekmez ve pestil olarak sofralardaki yerini alıyor. Kadınlar, toplama işinden itibaren tüm yükün omuzlarında olmasından şikayetçi. 

 

Adıyaman'da sofraların vazgeçilmezi olan pekmez yapımı için kazanlar kuruldu. Bölgede, “kerge” olarak bilinen üzüm pekmezi ve pestil için hummalı bir çalışma başladı. Kahta ilçesinin Kahta Çayı mezrasında yaşayan Filiz Yücel, hem pekmez yapımını hem de toplumsal cinsiyet rollerinden kaynaklı yaşadıkları sorunları anlattı. 

 

'Önce üzümler ayıklanıyor'

 

İşin en zahmetli yanının güneş altında üzüm toplamak olduğunu belirten Filiz, pekmez ve pestilin yapılış evresini ise şöyle anlattı: "İşe bağlardan getirdiğimiz üzümleri ayıklayarak başlıyoruz. Kötü olanları ayırıp temiz olanları çuvalların içine dolduruyoruz. Gençler ise çuvalların sıkılması işlemine katılıyor. Sonrasında oluşan suyu kaynatıp pekmez ya da pestil yapıyoruz." 

 

'Sabah başlıyor, uyuyana kadar devam ediyoruz'

 

Sabah saat 06.00 itibariyle başladıkları işlerin uyuma saatine kadar devam ettiğini dile getiren Filiz, "Sabah saat 06.00'da uyanıyoruz akşam uyuyana kadar üzüm işiyle uğraşıyoruz. Gündüz pekmez yapma, akşam ise serdiğimiz pestillerin toplanması ve katlanması işleriyle uğraşıyoruz. Eylül ayı itibariyle topladığımız üzümleri 4-5 gün içerisinde temizlenme, ayıklanma, kaynatma, kurutma gibi işlemlerin ardından kullanıma hazır hale getiriyoruz. Sadece üzüm toplama işiyle değil hayvanların bakımı, ev işleri, yemek yapımı, temizlik ve misafirlerle ilgilenme gibi işlerle uğraşıyoruz. Yani kısacası bir iş ile değil onlarcasıyla uğraşıyorsunuz. İşlerin en ağır kısımları kadınların omuzlarında, erkekler sadece üzüm sıkma işlemine yardımcı oluyorlar. Bütün bunların adaletsizlikten, adaletsizliğin ise erkek egemenlikten kaynaklandığını düşünüyorum” diye konuştu.  

 

'Erkekte üstünlük duygusu oluşuyor'

 

Toplumsal cinsiyet rollerinin erkekte "üstünlük" duygusunu yarattığını, kadınların ise bu rollere karşı durması gerektiğine dikkat çeken Filiz, "Bir düşünün basitmiş gibi gelen bir sünnet düğünü bile durumu gözler önüne seriyor. Davullu zurnalı sünnetler yapılıyor neymiş erkek oluyormuş. İster istemez toplumsal olarak yaratılan bu durum erkekte üstünlük duygusu oluşturuyor" dedi. 

 

https://www.youtube.com/watch?v=moF-LlMW29g&feature=youtu.be