Neslihan Kardaş-Memihan Zeydan

 

WAN - Ekonomik krize ve artan faturalara ilişkin mikrofon uzattığımız semt pazarındaki kadınlar, “Fiyat artışlarının artık durması gerekiyor. Bu krizin nedenini Erdoğan biliyor. Fiyatlar çok pahalı ihtiyaçlarımı alamıyorum. Evde sobayı bile düzenli yakamıyoruz. Bir yerden kısacağız ki faturayı ödeyebilelim. Asgari ücret hiçbir şeye yetmiyor” dedi.

 

Türkiye ve Kürdistan’da her geçen gün derinleşen ekonomik kriz, kışın gelmesiyle beraber daha da derinden hissedilmeye başlandı. Sürekli zam alan doğalgaz ve elektrik faturaları ile insanlar evlerini ısıtamaz hale gelirken, faturalar ise haftalarca ödenmeyi bekliyor. Sadece doğalgaz faturalarına yapılan zamlara bakıldığında, 2019 yılında yüzde 41.19, 2020 yılında yüzde 0.63, 2021 yılında yüzde 47.15, 2022 yılında yüzde 119.37, 2023 yılında konutlar için bir zam yapılmazken, 1 Ağustos 2024 tarihinde ise yüzde 38 oranında zam yapıldı.

 

Artan doğalgaz faturalarına ve ekonomik krize ilişkin Wan’ın Xaçort (Hacıbekir) mahallesinde kurulan semt pazarında kadınlara mikrofon uzattık.

 

‘Çocuğuma elbise almak için pazara geldim ama alamıyorum’

 

Evinin sobalı olduğunu söyleyen soyadını vermek istemeyen Şehzade, kömürün de çok pahalı olduğunu ve devlet tarafından daha kömür yardımı verilmediğini söyledi. Evinin toprak ev olduğunu belirten Şehzade, “Elektrik faturası ayda bin 500 lira geliyor. Her şey çok pahalı ama yapacak bir şey yok. Evde 7 nüfus yaşıyoruz. Devletin verdiği kömür yetmiyor. Bazen kömürü satın alıyoruz. Ekonomi hiç iyi değil. Çocuğuma elbise almak için geldim pazara ama alamıyorum çünkü çok pahalı. Bu fiyat artışlarının artık durması gerekiyor” dedi.

 

‘Bu krizin nedenini Erdoğan biliyor’

 

Her şeyin çok pahalı olduğunu dile getiren Güler Süer de “Ne ucuz ki” diye sorarak, “Evimiz sobalı ve yakacak da çok pahalı. Elektrikli soba da takamıyoruz çünkü elektrik de çok pahalı. Elektrik faturamız 700 lira ile bin 500 lira arası geliyor. Kömür de çok pahalı. Pahalı olmayan bir şey var mı? Pazara alışverişe geliyoruz ama fiyatlardan dolayı alışveriş yapamıyoruz. Aldıklarımızı da az az alıyoruz. Bu krizin nedenini Erdoğan biliyor. İnsanlar marketten iki ekmek alamıyor” şeklinde konuştu.

 

‘Fiyatlar çok pahalı ihtiyaçlarımı alamıyorum’

 

Mikrofon uzattığımız Şirin Doğdu da doğalgaz çok pahalı olduğu için petekleri açamadıklarını ifade etti. Evlerinin çok soğuk olduğunu anlatan Şirin Doğdu, “Evde küçük çocuklar var. Benim torunlarım ve babaları vefat etti. Fiyatlar çok pahalı ihtiyaçlarımı alamıyorum. Bu sene kışlık turşu bile yapamadık fiyatlardan dolayı. Geçimimizi eşimin yaşlılık maaşı ile yapıyoruz. Evde 11 nüfusuz ve gelirimiz bize yetmiyor. Çocuklar kaç gündür yoğurt istiyor onu bile alamıyoruz” ifadelerini kullandı.

 

‘Bir tost 50 lira, meyve suyu 15 lira olmuş’

 

İsmini vermek istemeyen bir kadın ise evlerinin sobalı olduğunu ve kömürün çok pahalı olduğunu belirtti. Kadın, sadece iki poşet malzemeye bin lira verdiğine dikkat çekerek, “Ben bin 500 lira ile pazara gelmiştim zaten. Daha alamadığım çok eksiğim de kaldı. Biz 7-8 kişilik bir aileyiz, bunlar bize nasıl yetsin? Evde sobayı bile düzenli yakamıyoruz çünkü yakacak çok pahalı. Elektrik de çok pahalı şimdiye kadar bin 500 ile 2 bin arası fatura ödüyorduk. Artık bundan sonra 3 bin liraya kadar da çıkar bu fatura. Artık çocuklarımın yeterli beslenmesini bile bir kenara bıraktım. Öğrencilere sadece yemek için en az yüz lira veriyoruz ve o para doğru düzgün yetmiyor bile. Bir tost 50 lira olmuş, bir meyve suyu 15 lira bu şekilde nasıl idare edilir ki? Devlet 40 torba kömür yardımı yapıyor. O asla yetmiyor. Devletin verdiği kömürün dışında bir buçuk ton kömür de alıyoruz. Bu krizin sebebinin ne olduğunu hepimiz de biliyoruz. Artık buna dur denmeli. Mandalinanın kilosu bile 40 lira olmuş” şeklinde kaydetti.

 

‘Bir yerden kısacağız ki faturayı ödeyebilelim’

 

Mikrofonumuza konuşan Melek Kaya da asgari ücret ile beraber fiyatların da arttığını belirterek, “Havalar soğudu mecburen doğalgazı yakıyoruz. Mecburen bir yerden kısacağız ki faturayı ödeyebilelim. Evde çocuklar da olunca her yeri yakmak zorunda kalıyoruz. Bende üç tane çocuk var ama çocuğu daha çok olanlar daha fazla zorlanıyorlar. İhtiyaçlarımızın tamamını alamıyoruz yarı yarıya alacağız” ifadelerine yer verdi.

 

‘Asgari ücret hiçbir şeye yetmiyor’

 

Son olarak konuşan Gülnaz Yakut ise kiracı olduğunu ve kiraların çok yüksek olduğunu belirterek, “8 bin lira kira ödüyoruz. Evde 10 kişi yaşıyoruz ve geçimimizi sağlayamıyoruz. Üç çocuğum çalışıyor onların maaşı ile geçimimizi sağlayabiliyoruz. Asgari ücret hiçbir şeye yetmiyor. Artık fiyatların normalleşmesini istiyoruz” sözlerini kaydetti.