Rojda Aydın 

 

ÎDIR - Tarım ve hayvancılık ile geçimlerini sağlamaya çalışan Îdir’in Qereqoy köylüleri, ekonomik krizin sadece şehirleri değil köyleri de etkilediğini belirterek artık kimsenin bir şey alamadığını söyledi. 

 

İktidarın savaşa aktardığı kaynaklardan dolayı yaşanan ekonomik kriz  yurttaşların temel yaşam malzemelerine dahi ulaşmasını engelliyor. Özellikle hayvancılıkla geçimlerini sağlamaya çalışan köylüler krizden etkilenenlerin başında geliyor. 

 

Îdir’in (Iğdır) Qereqoy köyünde yaşayan yurttaşlar yaşadıkları ekonomik sorunlara ilişkin konuştu. 

 

Yem alamıyorlar

 

Köyde doğup büyüdüğünü söyleyen Ayşe Çakmaz, geçimlerini sağlamak için tarım ve hayvancılık ile uğraştıklarını belirtti. Ayşe, “Eskiden beri hayvancılıkla geçimimizi sağlıyoruz. Önceleri yaylalara gidiyorduk. Köyde hayvan beslemek ve tarımla uğraşmak dışında yapacak bir iş yok. Şimdi de yaylalara gidenler var. Koyun ve ineklerden sağdığımız süt ile geçimimizi sağlıyoruz. Şimdi kışa girdik ve daha çok yem almamız gerekiyor. Ancak krizden dolayı artık yem de alamıyoruz. Çünkü çok  pahalı. Eğer hayvanları da beslemezsek, geçimimizi sağlayamayız” dedi.

 

Kriz köyleri etkiliyor

 

Ekonomik krizin sadece kentleri etkilemediğini dile getiren Ayşe, köylerin de etkilendiğini belirtti. Ayşe, şunları söyledi: “Her şey çok pahalı. Şehre gidip alış-veriş yapamıyoruz. Ucuz bir şey yok. Yol parası dahi veremiyoruz. Yol parası da çok fazla. Bu kriz en fazla yoksul insanları etkiliyor. Kriz eskiden bu kadar derin değildi. İnsanlar geçinebiliyordu. Bir kişi zorluk çekse, yardım ediliyordu. Ancak bu gün birbirimize yardım etme imkanı yok. Köyde insanlar hayvancılıktan başka tarımla uğraşıyor. Köylüler kış için evlerinin önünde bir şeyler yetiştiriyor. Kendilerine yetecek kadar sebze ekiyorlar. Yine arpa, buğday ekiliyor. Sonbaharda satıyorlar ve birazını da hayvanları için ayırıyorlar. Biz de domates, biber, patlıcan, salatalık  gibi sebzeler ekiyoruz. Bunlardan çoğunlukla konserve yapıyoruz. Krizden çok etkilenmemek için böylesi şeyler yapıyoruz.”

 

Komşuluk kültürü yaşatılıyor

 

Köylerde hala da komşuluk ve geleneklerin canlı olduğunu söyleyen Ayşe, “Bizi köyde tutan komşuluk ve ilişkilerimiz. Çünkü sürekli bir aradayız. Bu da bizi çok mutlu ediyor. Köyümüz çok güzel ve doğası da çok zengin.  Elbette önceki yaşam daha güzeldi. Bu süreçte her şey değişmiş. Bizler yine de kültürümüzü koruyoruz. Birçok köylü kendi kültürünü koruyor. Bizler burada ana dilimizi konuşuyoruz. Yine yöresel kıyafetlerimizi giyiyoruz. Önemli günlerde ve düğünlerde kendi kıyafetlerimizi giyiyoruz. Kültürümüzü kaybetmiyoruz. Bu yüzden de herkese çağrım, köy yaşamı ve kültürünün kıymetini bilsinler” şeklinde konuştu. 

 

‘Kazancımız olmuyor’

 

Ayşe Akpınar da yaşamı boyunca böyle bir kriz görmediğini söyledi. Koyun besleyerek geçimlerini sağladıklarını dile getiren Ayşe, yazın yaylaya gittiklerini, sonbaharda da köylerine döndüklerini belirtti. Koyun sütü ile yoğurt, peynir yaptıklarını söyleyen Ayşe, bunu satarak geçimlerini sağladıklarını ifade etti. Ayşe şöyle devam etti: “Büyük bir emek veriyoruz ama üzerine de para veriyoruz. Yani bir kazancımız olmuyor. Nasıl yapacağımızı bilmiyoruz. Hayvancılık dışında yapacak başka işimiz yok. Böylesi bir süreçte geçim çok zorlaşmış. Her şey çok pahalı. Yayladan döndüğümüzde 5-6 milyara araba tutarak geldik. Sütten kazandığımız borçlara bile yetmiyor. BU yıl 6 ay yaylada kaldık. Bu yıl çok ot da yoktu o  yüzden sadece 2 ay koyunları sağabildik. Koyunlarımız hep kısır kaldı.  Süt az olduğu için satamadık da. Bir süre önce döndük köye. Yaylaya gittiğimiz için bizim bağ, bahçemiz de yok.  Yani başka geçim kaynağımız yok. Zaten Îdir’de de  çocuklarımızın yapacağı bir iş de yok.”

 

‘Krizin sebebinin kim olduğunu biliyoruz’

 

“Şehirden bir şey alamıyoruz, sadece hayvanları besleyerek geçimimizi sağlıyoruz”  diyen Ayşe, son olarak “Her şey pahalı. Ancak kışın da koyunlar yok geçimimizi sağlayabilelim. Bu kriz herkesi etkiliyor. Hatta köyleri de etkiliyor. Önceleri bu pahalılık yoktu. Her şey ucuzdu. Bu gün ekmek bile pahalı. İnsanlar nasıl geçinecek? Her seferinde koyunlarımızı satamıyoruz. Ancak bazen çaresizlikten ucuza satabiliyoruz. Hepimiz bu krizin sebebinin kim olduğunu biliyoruz” ifadelerini kullandı.