AMED - Amedli terziler, ekonomik krizden dolayı artık iş yapamaz olduklarını belirterek eskiden 3 dolar olan kumaşın metresinin 10 dolara çıktığını, sadece faturalar için çalıştıklarını söyledi. 

 

AKP-MHP iktidarının politikalarından dolayı ekonomik kriz giderek derinleşiyor. Zamlar ve pahalılık toplumun tüm kesimlerini etkiliyor. Ekonomik krizden etkilenen kesimlerden biri de esnaflar. Amed’de terziler ekomonik krize ilişkin konuştu. 

 

Kargo fiyatları giysileri aştı

 

16 yıldır terzilik yapan Roza Dalli, çocukluğundan beri bu mesleğe ilgi duyduğunu belirtti. Malzemelerin pahalı olmasından dolayı almakta zorlandığını belirterek, en çok doların yükselmesinin kendilerini etkilediğini söyledi. Roza şöyle dedi: “Türk parası kül olmuş. Dolar bu kadar yükselmiş dediğimizde bazıları bizi anlamıyor. Malzeme aldığımızda, doların yükselip düşmesi ile direk bağlantılı. Her şey dolara bağlı. Fiyatları arttırdığımızda müşteriler pahalı buluyor, düşürdüğümüzde o zaman da biz zarar ediyoruz. Daha önceleri internet üzeri Avrupa’ya da çok gönderiyorduk. Kargo ile gönderiyorduk. Şimdi kargo parası giysilerin iki katı olmuş. Yine ilçelere önceleri gönderiyorduk. Artık kargo fiyatları giysilerden fazla. Satış yapamıyorum. Müşteriler de alamıyor. Çok zarar ediyoruz.”

 

‘Emeğimiz boşa gidiyor’

 

Bir giysinin astar fiyatı ve dikişinin bin 500 lira olduğunu söyleyen Roza, giysilerin 3 bin, 4 bin arasında değiştiğini belirtti. Halkın durumunun kötü olduğunu bu yüzden de giysi alamadıklarını ifade eden Roza, “Bu yüzden zararımız çok. Sadece ben değil hangi esnafa sorsan şikayetçi. Bir şey kazanmadığımızda emeğimiz de boşa gidiyor. Bu yüzden şikayetçiyiz” dedi. 

 

‘Destekleri söylemde kalıyor’

 

Esnaflara destek verilmediğini söyleyen Roza, verilen desteğin de sözde kaldığını kaydetti. Birkaç yıl önce Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı’na (KOSGEB) başvurduğunu söyleyen Roza, koşullarından dolayı başvurusunun kabul edilmediğini dile getirdi. Roza, şunları belirtti: “Bir kuruş verinceye kadar insanın burnundan getiriyorlar onu da. Her şey göz önünde. Hem ekonomik kriz hem de deprem yaşandı. Kirada oturuyorum. Kiram 2 bin 300 TL idi, ev sahibi 7 bin TL yaptı. Su var, elektrik var ikisine de zam geldi. Devlet destek vermiyor. Kaşıkla verdiğini kepçe ile alıyor. Bu şekilde olmuyor. Bu durumda pazara gittiğimizde bir poşeti dahi dolduramıyoruz. 500 lira götürüyorsun 2 ya da 3 şey alıyorsur. Böyle devam ederse çocuklarımıza torunlarımıza kötü bir ülke bırakacağız.”

 

Akşamları uyuyamıyor

 

20 yıldan bu yana terzilik yapan Ayhan Kaşa da, işinin önceleri bir değeri olduğunu ancak şimdi bir kumaş dahi alamadığını belirtti. Daha önceleri kumaşın 250 lira olduğunu, 50 liraya bir elbise aldıklarını 50 liraya da kiraya verdiklerini dile getiren Ayhan, “Bu gün kumaşın metresi bin 750 lira. 250-300 liraya kiraya veriliyor. Dükkan kirası artmış. Her şey pahalı. Bir günde 30-40 lira sadece yol parasına gidiyor. Bu mesleği bu şekilde sürdüremiyoruz. Kapanmanın eşiğindeyiz. Artık tadı kalmadı. Depremden bu yana da kaç yer değiştirdik. Ev ve dükkanımız zarar gördü. Zaten tüm malzemelerimiz enkazda kaldı. Önceki gibi geçinemiyoruz artık. Durumumuz hiç iyi edğil. Akşam başımızı yastığa koyduğumuzda binlerce şey düşünüyoruz. Yarın şu parçayı nasıl alırız diye düşünüyoruz. Kirayı nasıl veririz diye düşünüyoruz” diyerek yaşadıklarını anlattı.  

 

‘Faturalar için çalışıyoruz’

 

2 yıldır terzilik yapan ve aynı zamanda kiraya veren Devrim Algaz ise, evinin geçimini sağlayamadığı için bu mesleğe başladığını ifade etti. Hem çalıştığını hem de ev işlerini yaptığını bu yüzden de zorlandığını belirten Devrim, “Önceleri elimize geçen para bize yetiyordu ancak şimdi öyle değil. Ev kiramız 750 liraydı ancak şimdi 5 bin lira. Her şey çok pahalı. Bir şey alabiliyor muyuz? Hayır. Sadece karnımızı doyurmak için günümüz geçiyor. Çocuklarımızın ihtiyaçlarını karşılamaya çalışıyoruz. Faturalar için çalışıyoruz. Bunun dışında bir şey yapamıyoruz” şeklinde konuştu. 

 

Yol parası 14 lira

 

Sabahtan akşama kadar lambaları yakmak elbise yıkamak ve ütü yapmak zorunda olduklarını söyleyen Devrim,  masrafların altından kalkamadıklarını belirtti. Yol fiyatının 14 lira olduğunu söyleyen Devrim, her gün mazot ve benzine zam geldiğini ifade etti.  

 

Eskisi gibi müşteri yok

 

6 yıllık terzi olan Birgül Buğdaycı, 30 yaşında bu işe başladığını belirterek, krizden önce durumlarının iyi olduğunu söyledi. Şimdi ise doların yükselmesinden dolayı  kumaş fiyatlarının da pahalandığını dile getiren Birgül, şöyle dedi: “Kumaşın metresi 3 dolar dı şimdi 10 dolar. Halk fakir alamıyor. Bir elbiseyi 300 liraya tamir ediyoruz. Diğerlerini 400-500 liraya. Eskisi gibi müşterim yok. Eskisi gibi dükkan dolmuyor. Dükkan sahibi kirayı bin 400 liradan 4 bin liraya çıkardı. Nasıl ekmek yiyelim? Terzilik bir emek ama verdiğimiz emek kadar saygı görmüyoruz. Müşteriler gelip bize şikayetleniyor, siz arttırıyorsunuz diyorlar.” 

 

‘İktidar değişmeli’

 

Türkiye’de cumhurbaşkanı değişmeyene kadar ekonomik krizin ortadan kalkmayacağını dile getiren Birgül, son olarak “İktidar değişmeli. Kürtlerin sayesinde başa geldi. Bir söz var ‘mar biçûk bû niha bûye ziya (Yılan küçüktü şimdi büyüdü)” ifadelerini kullandı.