8 kurumdan ortak adım: 5 ilçede mandıra kurulacak 2025-11-03 13:52:10     AMED - Amed Büyükşehir Belediyesi ve 8 kurumun ortaklığıyla yürütülecek proje kapsamında, kırsal ilçelerde kadınların öncülüğünde mandıralar kurulacak. Üretimden dışlanan kadınların yeniden ekonomiye dahil edilmesi hedefleniyor.    Kadınların üretimden koparıldığı ve emeğinin görünmez kılındığı bir dönemde, kadınların ekonomik yaşamın asli öznesi olarak yeniden üretim süreçlerine dahil edilmesi amacıyla önemli bir adım atıldı. Yerel üretimi güçlendirmek ve kadın emeğini görünür kılmak hedefiyle hazırlanan Mandıra Tesisi Kurulum Projesi için işbirliği protokolü imzalandı. Protokol, Güneydoğu Anadolu Bölgesi Belediyeler Birliği (GABB) Eşbaşkanları, Amed Büyükşehir Belediyesi, Pasûr (Kulp), Farqîn (Silvan),  Hêne (Hani), Pîran (Dicle) ve Gêl (Eğil)  ilçe belediyeleri eşbaşkanları ile Diyarbakır Ticaret ve Sanayi Odası (DTSO) temsilcilerinin katılımıyla imzalandı.   8 kurumun ortaklığında 3 yıllık üretim planı   Protokolle birlikte, 8 kurumun işbirliğiyle üç yıl içinde 5 ilçede kadınların öncülüğünde mandıra tesisleri kurulacak. Amed, küçükbaş hayvan varlığı bakımından Türkiye’de 4'üncü sırada yer alıyor ve kırsal ilçelerde süt ürünleri hâlâ önemli bir geçim kaynağı. Ancak mera alanlarının azalması ve ekonomik zorluklar nedeniyle küçükbaş hayvancılık her geçen gün azalıyor.   Amed'de  peynirleri, bölgedeki otlakların aromatik özelliklerini taşımasıyla özgün bir nitelik taşırken, bugün üretimin yüzde 50’sinden fazlası kadınlar tarafından gerçekleştiriliyor. Buna rağmen kadınların üretimdeki emeği görünmez kalıyor; kuşaktan kuşağa aktarılan bilgi ve beceriler kaybolma riskiyle karşı karşıya.   Kadın kooperatifleriyle ortak üretim   Proje kapsamında, küçükbaş hayvancılığın yoğun olduğu ilçelerde kadınların öncülüğünde mandıra tesisleri kurulacak. Kadınların evlerinde gerçekleştirdikleri peynir üretimi belirli standartlar çerçevesinde mandıralara taşınacak ve ürünler önce yerel pazarlarda, ilerleyen dönemde ise ulusal pazarlarda satışa sunulacak.   Proje, kadınların üretim süreçlerinde eşit söz, karar ve hak sahibi olmaları, kadın yoksulluğuna karşı dayanışmacı demokratik ekonomi modeliyle güçlenmeleri açısından örnek teşkil edecek. Kadın üreticiler, kooperatifler aracılığıyla bir araya gelerek ortak üretim süreçlerinde yer alacak; adil gelir ve sürdürülebilir üretim koşullarıyla yaşamlarını özgürce inşa edecekler.   Fizibilite çalışmaları başlıyor   Protokol kapsamında DTSO, beş kırsal ilçede saha çalışması yürütecek. Küçükbaş hayvancılığın ve geleneksel peynir üretiminin yoğunlaştığı alanlar belirlenecek, süt üretim kapasitesi incelenecek ve buna göre mandıra fizibilite raporları hazırlanacak.   İlçe belediyeleri uygun alanların tahsis işlemlerini tamamlayacak, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ise mandıra tesislerinin projelendirilmesini ve sütlerin taşınması için gerekli soğuk zincir araçlarının teminini üstlenecek. İlçe belediyeleri, mandıralarda kullanılacak makine ve ekipmanları sağlayarak tesisleri kadın üreticilerin kullanımına hazır hale getirecek.   Kadın emeğiyle özgürlük ekonomisi   Büyükşehir, ilçe belediyeleri ve DTSO’nun GABB koordinasyonunda yürüteceği bu üç yıllık proje, kırsal üretimin korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanmasını amaçlıyor.   Yerel kurumların mali ve teknik desteğiyle hayata geçirilecek mandıralarda üretilen peynir ve süt ürünleri, kadın kooperatiflerinin markasıyla yerel pazarlardan ulusal pazarlara uzanacak.   Kırsalda başlayan bu üretim hikayesi, kadın dayanışmasıyla büyüyen ve kadın emeğiyle şekillenen özgürlük ekonomisinin somut bir adımı olarak toplumsal dönüşümün sembolü haline gelecek.