ABD’nin asimilasyon politikalarına karşı yaşamı boyunca mücadele eden Lolita Lebrón, 10 yıl önce bugün hayata gözlerini yumdu.

 

Porto Riko’nun Lakes kentinde 19 Kasım 1919’da işçi bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Lolita Lebrón, henüz iki yaşında iken çıkarılan Jones Shafroth yasası ile tüm Porto Rikolularla birlikte Amerika Birleşik Devletleri (ABD) vatandaşı yapılır. Anadili olan İspanyolca yerine İngilizce konuşmaya zorlanan çocuklardan biri olan Lolita ileriki yaşlarında asimilasyona karşı verdiği mücadeleyle hafızalara kazınır. Gençlik döneminde ise kadınlara yönelik kısırlaştırma kampanyasına karşı kendisi de bir çocuk dünyaya getirir. 

 

1940’lı yıllarda New York’a giderek bir fabrikada çalışan Lolita, kısa sürecek bir evlilik yapar. Bir çocuğu daha olan Lolita’nın her iki çocuğuna da Porto Riko’da olan annesi bakar. 

 

New York’ta olduğu süreçte ırkçı ve faşist söylemlerle karşılaşan Lolita 1946’da Porto Riko Ulusal Partisi’ne katılarak önemli görevlerde yer alır. 

 

Lolita, 3 arkadaşıyla birlikte 1 Mart 1946’da Jones Shafroth yasasının yıl dönümü dolayısıyla ABD Temsilciler Meclisi’nde yapılacak eyleme önderlik eder. Lolita, Temsilciler Meclisi salonunun ziyaretçi balkonunda aniden ayağa kalkarak, Porto Riko bayrağı açıp, “Yaşasın Özgür Porto Riko” der. 

 

Bu eylemin ardından Lolita ve üç arkadaşı tutuklanır. Lolita, eyleminden sonra şöyle der: “Amerika Birleşik Devletleri insanlığın kutsal prensiplerine ihanet etti. Üzgün değilim! Ülkem için herhangi bir yerde özgürlüğe ihtiyaç duyduğum için özür dilemiyorum.”

 

Lolita ve arkadaşları ölüm cezasına çarptırılır ancak cezaları ömür boyu hapse çevrilir. 

 

Bu eylemle beraber ABD’nin “terörist lider” olarak ilan ettiği Lolita, Porto Riko’da kahraman olarak görülür. 

 

Öte yandan Lolita cezaevinde olduğu sırada her iki çocuğu da hayatını kaybeder. 

 

Lolita’nın 25 yıl süren tutukluluğu, ABD Başkanı Jimmy Carter’in “affıyla” son bulurken, Lolita serbest kalır. 

 

New York ve Chicago’da Lolita için mitingler düzenlenir. 

  

Meydanlarda halkla birlikte mücadelesini sürdüren Lolita, 2008 yılının 8 Mart’ında bir araya gelen kadınlara  “Herkesin şunu bilmesini isteriz ki, Porto Rikolu kadınlar, Porto Riko’nun bağımsızlığını destekliyorlar, talep ediyorlar ve onun için mücadele ediyorlar” diye seslenir. 

 

Lolita, Porto Riko’da 1 Ağustos 2010’da kalp ve akciğer yetmezliğinden yaşamını yitirir.