İHD raporu: Mültecilerin çoğu kadın 2024-02-22 16:46:44       WAN - İHD Wan Şubesi, kentte yaşayan mültecilerin yaşadıkları sorunlara dair hazırladığı bir yıllık raporunda, mültecilerin temel haklarına ulaşamadıklarını belirterek, göç edenlerin çoğunluğunun kadın olduğunu vurguladı.    İnsan Hakları Derneği (İHD) Wan Şubesi kentte yaşayan mültecilerin yaşadığı ihlallere ilişkin hazırladığı bir yıllık raporunu açıkladı. Dernek binasında düzenlenen açıklamayı İHD Yönetim Kurulu üyesi Hamdi Bayhan okudu.    Hazırlanan raporun kentte yaşayan mültecilerle ile yapılan anket sonucunda genel bir bilgi edinmek amacıyla hazırlandığına dikkat çekilen raporda, “Araştırma kapsamında, Eylül 2022-Eylül 2023 tarihleri arasında kartopu örneklem tekniği ile yüz yüze 58 kişi ile anket yapıldı. Çalışmanın teknik ve kapsayıcılık kısıtlılıkları göz önüne alındığında çalışmanın temsiliyet iddiası bulunmamaktadır” denildi.   Anketlerde kadın katılımına yoğunluk verildi   Sosyo demografik verilere göre, görüşmelerin cinsiyet dağılımlarının yüzde 67,2’sinin kadın, yüzde 32,8’inin ise erkeklerden oluşmakta olduğu söylendi. Kadınların çoğunluğu oluşturmasının nedeni ise “Genelde kadınların evde daha çok bulunmaları ve sosyal yardım arayışında daha aktif rol almalarıdır” sözleriyle ifade edildi.    Kentte kadın mülteci sayısının daha fazla olduğu tespit edildi    Araştırmaya katılanların yaklaşık yüzde 50’sinin genç ve orta yaşlı olduğuna dikkat çekilen raporda “Medeni durum dağılımına bakıldığında evli kişilerin oranının diğerlerine göre yüksek olduğu görülmektedir. Ek olarak, bekar ve dul olanlar arasında kadınların oranı daha yüksektir. Ancak söz konusu dağılım cinsiyet grupları içinde de belirgin olmakla birlikte örneklemde kadın ve erkek sayısının temsiliyetindeki fark göz önüne alınarak daha ileri analiz edilmemiştir” denildi.   Çalışma oranları her iki cinsiyette de az olduğu tespit edildi   Mültecilerin hukuki statüleri; hizmetlere erişimden iş piyasasına erişime ve ücretlere kadar hayatlarının her yönünü doğrudan etkilemekte olduğuna yer verilen raporda, “Bu araştırmada görüşülen kişilerden hukuki statüsü olanlara çalışma izin olup olmadığı sorulmuştur. Aşağıdaki tabloda çarpıcı biçimde yer aldığı üzere yaklaşık yüzde 95’inin çalışma izni bulunmamaktadır. Görüşmecilerin büyük kısmını kadınların oluşturması nedeniyle çalışma izni olanların daha düşük olması beklenebilir, ancak erkekler arasında da sadece bir kişinin çalışma izni bulunmaktadır. Çalışma durumları sorusuna yanıt veren 47 katılımcının yüzde 81’i çalışmadıklarını beyan etmişlerdir. Burada toplumsal cinsiyetin etkisini anlayabilmek için cinsiyete dayalı ayrıştırma yapıldığında ise soruya yanıt veren 19 erkeğin 10’unun ve yine soruya yanıt veren 39 kadının 37’sinin çalışmadığı görülmektedir” ifadeleri yer aldı.    ‘Büyük çoğunluğu haklarını bilmiyor’   Katılımcıların temel haklarını bilip bilmediği sorularına ise çoğunluğunun kendi haklarını bilmedikleri belirtilen raporda, “Büyük çoğunluk haklarını bilmediklerini ifade etmiştir. Her ne kadar devlet kurumları ve sivil toplumun mültecileri, hakları konusunda bilgilendirmek için çalışmaları olsa da mülteci nüfusunun büyüklüğü ve dinamik yapısı söz konusu çalışmaların yoğunlaştırılması ve çeşitlendirilmesi gerekliliğini getirmektedir” ifadeleri yer aldı.    Göç etmelerinin en büyük sebebi savaş ve siyasi atmosfer   Mültecilerin barınma ve sağlık hakları konusunda da sorunlarla karşı karşıya kaldığına işaret edilen raporda, “Türkiye’nin temelli veya geçici yerleşim olarak seçilmesinin nedenleri de yine çeşitlilik göstermektedir. Yüzde 5,2’sinin çalışmak için geldiklerini belirttikleri görülmektedir. Ancak bu ifadenin yukarıda yer alan ülkelerinden ayrılma sebepleri verisi ile çelişik olduğu düşünülmemelidir. Savaş ve baskıcı, düşmanca siyasi atmosfer, diğer pek çok şeyin yanı sıra kişilerin yaşamlarını idame ettirecekleri kaynaklara erişimi de engellemektedir. Kişiler, dinleri, dilleri, etnik mensubiyetleri, cinsiyetleri ve/veya cinsel yönelimleri sebebiyle geçim kaynaklarından mahrum bırakılabilmektedir” sözleri vurgulandı.   ‘Mültecilerin temel haklarına ulaşmaları elzemdir’   Kentte yaşayan mültecilerin, özellikle basına yansıyan Türkiye’nin çeşitli yerlerinde yaşayan diğer mültecilere benzer problemler yaşadığı tespit edilen raporda, “Ülke genelinde mültecilere karşı geliştirilen tavır ve davranışlardan dolayı birçok mültecinin yaşadığı sorun ve sıkıntıları dile getirirken tedirgin oldukları çoğunun da kendisine yapılan ihlali dile getirmediği gözlemlenmiştir. Bu çalışma, kısıtlılıklarına rağmen genel olarak Van’da yaşayan mültecilerle ve özel olarak haklara erişim konusunda kapsamlı çalışmaların gerekliliğini göstermektedir” denildi.