
Ceylan Önkol’un katledilmesinin üzerinden 14 yıl geçti

2023-09-27 09:05:22


	&nbsp;

	&nbsp;

	AMED - Lice’de koyun otlatırken havan topu ile katledilen Ceylan Önkol’un katledilişinin üzerinden 14 yıl geçti. Ceylan’dan geriye gözlerindeki ışıltı ve sadece 7 yaşında çektirdiği fotoğrafı kaldı.

	&nbsp;

	İktidarın özel savaş politikaları sonucu Kurdistan’da çocuklar, devletin işkence ve şiddetiyle karşı karşıya. Kurdistan kentlerinde çocukların katledilmesine, işkence edilmesine kadar varan şiddet vakalarında isimler değişse de çocukların da faillerin de akıbeti değişmiyor. Katledilen bu çocukların failleri bilinmesine rağmen devletin yürüttüğü cezasızlık politikasından dolayı serbest kalıyor. Üniformalılar tarafından katledilen çocuklardan biri de Ceylan Önkol.

	&nbsp;

	Ceylan Önkol, henüz 12 yaşındayken 28 Eylül 2009’da Amed’in Lîce Kanîsîpî (Şenlik) kırsalına bağlı Xanbaz (Hanbaz) mezrasında hayvan otlattığı sırada, çevredeki bir karakoldan atılan havan mermisiyle katledildi. Ceylan’ın parçalanan bedenini saatler sonra bulan annesi Saliha Önkol, Ceylan’a ait uzuvları eteğinde topladığı kareyle 14 yıldır hala hafızalarda yerini koruyor.&nbsp;

	&nbsp;

	AİHM: İhlal yok

	&nbsp;

	İnsan Hakları Derneği (İHD) Amed Şubesi tarafından 2009’da yapılan açıklamada, Ceylan’ın ayaklarının ve bacaklarının sağlam olduğu, yerde de bir çukur olmadığını ve bu patlamanın mayın ihtimalini ortadan kaldırdığı belirtilerek, Ceylan’ın ölümünde hedef gözetilerek ateş edilmesi ihtimali olduğu açıklanmıştı. Soruşturma başlatılsa da getirilen gizlilik kararı nedeniyle aile avukatlarına bilgi verilmedi. Gizlilik kararına yaptıkları tüm itirazları reddedilen aile avukatları, 2010 yılında Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) başvurdu. Mayıs 2012'de ise soruşturmanın etkin ve tarafsız yürütülmemesi, soruşturmanın derinleştirilmesine yönelik taleplerin reddedilmesi, aradan geçen süreye rağmen dava açılmaması ve faillerin bulunmaması nedeniyle tekrar AİHM'e ikinci başvuru yapıldı.&nbsp;

	&nbsp;

	30 Nisan 2014’te ise Ceylan’ın ölümüyle ilgili soruşturmayı yürüten Lice Cumhuriyet Başsavcılığı, dosyadaki kanıt ve raporların faillerin tespiti için yetersiz olduğuna kanaat getirdi, dosya için “daimi arama kararı” verdi. &nbsp;

	&nbsp;

	AİHM, başvurunun yapıldığı 2012 tarihinden 5 yıl sonra 17 Ocak 2017’de Ceylan’ın ailesinin başvurusunu sonuçlandırdı ve “etkin soruşturma ve yaşam hakkı açısından ihlal olmadığına” karar verdi.&nbsp;

	&nbsp;

	Failler ‘kusurlu’ bulundu

	&nbsp;

	Danıştay kararında; 1998-2009 yılları Genelkurmay Başkanlığı verilerine göre, Ceylan'ın katledildiği Hambaz mezrasında askeri mühimmatla 4 defa çatışma yaşandığı hatırlatılarak, patlamanın olduğu yerin köylüler tarafından hayvan otlatmak için geçiş güzergâhı olarak kullanıldığına, çocukların ise oyun alanı olarak kullandığı ve sürekli kullanılan bir yerde patlamamış bir mühimmatın bulunmasının "idarenin güvenlik hizmetini gereği gibi yürütmediği" nedeniyle "kusurlu" bulunduğu sonucuna vardı. Danıştay, Diyarbakır 2. İdare Mahkemesi’nin kararında “hukuki bir isabet bulunmadığı” nedeniyle kararı bozarak, yeni bir karar verilmek üzere dosyanın ilk derece mahkemeye gönderilmesine hükmetti.

	&nbsp;

	Aileye tazminat ödenmesi kararı verildi

	&nbsp;

	Ceylan’ın ailesi, bu kez patlamada sorumluluğu ve ihmali olduğu nedeniyle İçişleri Bakanlığı aleyhine 100 bin TL maddi, 150 bin TL manevi tazminat talebiyle Diyarbakır 2'nci İdare Mahkemesi'nde dava açtı. Açılan davada mahkeme, aileye 28 bin 208 TL tazminat ödenmesine karar verdi. Mahkeme, 5233 sayılı “Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun'una" dayanarak, manevi tazminat talebini reddetti. İtiraz üzerine Danıştay, 16 Mayıs 2019'da Ceylan Önkol'un ailesine tazminat ödenmesi kararını bozdu, tazminat davasının “kusursuz sorumluluk” ilkesi veya “hizmet kusuru” ilkesi kapsamında görülmesi gerektiğine hükmetti. Bunun üzerine İdare Mahkemesi, 8 Mart 2021’de aileye toplamda 283 bin TL ile maddi ve manevi tazminat ödenmesine karar verdi.&nbsp;

	&nbsp;

	Ceylan Önkol resim yarışması

	&nbsp;

	2010 yılında İnsan Hakları Derneği (İHD) Çewlîk Şubesi tarafından Ceylan Önkol anısına resim, şiir ve öykü yarışması düzenlendi ve yarışmalar her yıl gerçekleştirilmeye devam ediliyor.&nbsp;

	&nbsp;

	Kayyım tarafından Ceylan Önkol Parkı’nın adı değiştirildi

	&nbsp;

	2017 yılında, Bağlar Belediyesi Demokratik Bölgeler Partisi’nin (DBP) belediye meclisi grubu, Bağcılar Mahallesi’nde açılacak yeni parkın isminin ‘Ceylan Önkol Parkı’ olması için yazılı önerge sundu. Önerge oy birliğiyle kabul edildi.

	&nbsp;

	Ardından Lice Belediyesi kayyımı Sinan Başak, Ceylan'ın adının verildiği ve anıtının bulunduğu parka, Amed’in Farqîn ilçesinde 30 Ağustos 2015'te manava gittiği sırada meydana gelen bombalı saldırı sırasında yaşamını yitiren 13 yaşındaki Fırat Sımpil'in adını verdi.&nbsp;

	&nbsp;

	Ceylan Londra duvarlarında yaşıyor

	&nbsp;

	Ceylan’ın katledilişinin 10’uncu yılında 2019’da gazeteci ve ressam Zehra Doğan, Ceylan’ın resmini Londra sokaklarında duvarlara resmetti. Ardından Zehra, Ceylan'ın resmini Londra sokaklarına çizerken çekilen videoyu da "Havan mermisi ile katledilen bütün çocuklara" mesajıyla dijital medya hesabından paylaştı.

	&nbsp;