Elfazi Toral

 

MUŞ - Mûş merkez ve ilçe belediyeleri bir yandan "seçilmiş" AKP'liler bir yandan atanan kayyımların tahribatı ve  yolsuzluklarıyla borç batağına sürüklenirken, kentte uzun yıllardır devam eden sorunlar kangrenleşti.  

 

31 Mart’ta gerçekleşecek yerel seçimlere sayılı günler kaldı. Seçim kapsamında adayların çalışmaları tüm hızıyla devam ederken, Halkların Eşitlik ve Demokrasi Partisi (DEM Parti) bütün gücüyle sahada. DEM Parti’nin hemen hemen her kent ve her ilçede adayları belirlenirken, adaylar halkla temaslarda bulunmaya başladı. Başta Kurdistan olmak üzere Türkiye’nin birçok kentinde çalışmalar büyük bir coşkuyla yürütülüyor. Mûş’ta hummalı çalışmaların yürütüldüğü kentlerden biri. 

 

Kısa bir mûş tablosu...

 

Kurdistan’ın birçok kenti gibi Mûş’da hem yoksulluğun hem de birçok sorunun iç içe geçtiği kentlerden biri. Kentte temel geçim kaynağı tarım ve hayvancılık. Bu noktada hem çiftçi hem de hayvan üreticileri mevcut ekonomik krizi derinden yaşıyor. Kentte pek çok tekstil fabrikası mevcutken kadınlar ağırlıklı olarak güvencesiz iş kollarında ve “ucuz iş gücü” olarak çalıştırılıyor. Kadınların evin dışında tek yaşam alanları tekstil fabrikaları oluyor. Yirmi yıllık AKP iktidarının yönetimi altında olan Mûş’ta kadınlar, çocuklar ve gençler başta olmak üzere hiçbir yurttaşa ne dokunulmuş ne de yaşam şartları iyileştirilmiş. 

 

Mûş’ta yaşayan yurttaşlar, yirmi yıldır eril zihniyetin hâkimiyeti altında olduklarını, kadınlara dair yaşam alanlarının giderek daraldığını paylaşırken, “kökten değişim”  istedikleri mesajını veriyor. Eril zihniyetin hâkim olduğu kentte, tarikatçıların da hemen hemen her köşeyi sarması kadınları oldukça tedirgin eden bir boyutta. Yine kentte sağlığa erişim, eğitim, su, ulaşım, ışıklandırma ve yol sorunu ise tüm yurttaşların ortak problemleri. 

 

Söz konusu profile sahip olan Muş’ta AKP’nin kayyım ve yolsuzluk politikaları ile getirdiği noktaya dair veriler ise şöyle:

 

Mûş

 

2014 yılında yerel seçimlerde 9 partinin seçime girdiği Mûş’ta Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) yüzde 40.8 alırken AKP yüzde 48.5 oy aldı. 2019 yılında ise 62 bin 279 seçmenin oy kullandığı ve halkın yüzde 77,70’nin seçime girdiği 192 sandıkta HDP Belediye Eşbaşkan adayları Sibel Genç ve Sırrı Sakık yüzde 33,5 ile 15 bin 381 oy, AKP adayı Feyat Asyam yüzde 34.7 ile 15 bin 919 oy alırken, geçersiz oylar ise 2 bin 449 olarak kayıtlara geçti. Çok az farkla usulsüzlük sonucu seçimi kaybeden HDP’li adaylar, bu duruma tepki göstererek itirazda bulundu. AKP’lilerin sandıklarda yaptıkları usulsüzlüklere karşı yaptıkları itirazlar ise reddedildi. 

 

Kop

 

2014 yerel seçimlerinde yine kazanan BDP bu defa 2019 seçimlerinde 15 bin 853 seçmenin olduğu Kop ilçesinde ise seçime giren Halkların Demokratik Partisi (HDP) adayları yüzde 55 ile rakiplerine büyük bir fark atarak belediyeyi kazandı. HDPli belediyelere eş zamanlı atanan kayyımların başında da ise Mûş’un Kop ilçesi geldi. Dönemin kaymakamı Oğuzhan Ocak, AKP iktidarı tarafından kayyım olarak belediyeye atandı. 2014 yılında 3 belde alan DBP, 2019 yılında 2 belde alabildi.

 

Milazgîrt

 

BDP Milazgirt’e 2014 yılında 3 bin 343 oy ile belediyeyi alırken, kayyım darbesiyle halk iradesi gasp edildi. 2019 yerel seçimlerinde ise sandığa giden 9 bin 159 seçmenin oy kullanması üzerine HDP 3 oyla kaybetti. AKP’nin 3 oy ile kazandığı ve 432 oyun geçersiz sayıldığı ilçede HDP'nin Eş Başkan Adayı Sırrı Sakık'ın oyların yeniden sayımı için yaptığı itiraz ise AKP tarafından reddedildi.

 

Gimgim

 

BDP’nin 2014’te seçime girdiği ve büyük bir farkla kazandığı Gimgim’a da kayyım atandı. 2019 seçimlerinde 4 bin 553 seçmenin oy kullandığı Gimgim’da yine HDP önde giderek seçimi büyük bir farkla kazandı.HDP’nin kazanımlarına göz diken AKP bir kez daha kayyım atayarak, yönetimi kendi lehine çevirdi. Gimgim iki yıl üst üste kayyımla yönetildi. Kayyım yönetimiyle halkı görmeyen anlayış devam ediyor.

 

Beranîk / Dêrxas

 

Beranîk ilçesini ise 2014 ve 2019 seçimlerinde AKP’li adaylar alırken, 2014 yılında AKP’nin aldığı Altınova beldesini 2019 yılında HDP büyük bir farkla geri alırken, Dêrxas ilçesinde ise iki dönemdir yönetim AKP’nin elinde bulunuyor.

 

5 ilçe 14 belde!

 

Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) 06 Şubat 2024 verilerine göre Mûş merkez ile birlikte toplamda 6 ilçe, 23 belediye, bu belediyelerde 121 mahalle ve ayrıca 366 köy bulunuyor. DEM Parti Mûş’un 5 ilçesi dahil olmak üzere 14 belde de belediye eşbaşkan adaylarını çıkardı. Mûş’ta Bulanık, Hasköy, Korkut ,Malazgirt ve Varto olmak üzere  5 ilçeye sahipken, aynı zaman da 14 beldesi bulunuyor. Mûş merkeze bağlı 7 belde, Kızılağaç, Yaygın, Konukbekler, Yeşilova,  Serinova,  Kırköy, Karaağaç, olurken, Malazgirt İlçesi’nde, Konakkuran, Korkut İlçesi’nde ise Altınova, Erentepe, Bulanık İlçesi’nde de Rustemgedik, Molakent, Yoncalı, Sarıpınar, Üzdürür beldeleri yer alıyor.

 

Sayıştay raporu!

 

Daha önce Sayıştay raporlarına, AKP’nin himayesi altında olan Muş Belediyesi’nin borçları yansımıştı. Raporlarda belediyenin, Sayıştay’ın 2020 ile 2021 yılına dair ortaya koyduğu tespitlerin giderilmediği, belediyenin borçlanmaya devam ettiği paylaşıldı. 2022 yılı için belediyenin maksimum borçlanabileceği tutarın 274 milyon 262 bin 221 TL olduğuna dikkat çekilen Sayıştay raporunda, “Belirtilen mevzuat çerçevesinde yapılan incelemede, belediyenin 2022 yılsonu itibariyle faiz dâhil iç ve dış borç stok tutarı 322 milyon 253 bin 630 TL’ye ulaşmış, dolayısıyla mevzuatla belirlenmiş olan borç limitinin 47 milyon 991 bin 414 TL kadar aştığı tespit edilmiştir. İdarenin 2022 yılı itibariyle sahip olduğu borç stoku mevzuatta belirtilen borçlanma sınırını geçmiş olup, faaliyet döneminde anılan sınırlamalara uygun hareket edilmesi gerekmektedir” bilgilerine yer verildi. 

 

Belediyenin 2022 yılı güncel borcu 322 milyon 253 bin 636 TL olarak açıklandı. AKP’li Muş Belediyesi, 2023 yılı için 890 milyon TL’lik bütçe ayırmasına rağmen borç hala ödenmiş değil. Sayıştay aynı zamanda  2024 yılı raporlarında borç limitlerini aşan Muş Belediyesi’nin 2 milyon 980 bin TL’lik mobilya ihalesi aldığını, aciliyeti olmamasına rağmen pazarlık usulü ile yapıldığına yer verildi.