Gazetecilerin maruz kaldığı baskılar için Araştırma Komisyonu talebi 

2019-05-06 14:44:21


	 

	ANKARA - HDP’li vekil Şevin Coşkun, basına uygulanan sansür ve gazetecilere yönelik gerçekleşen baskılara ilişkin Meclis Araştırma Komisyonu kurulması için önerge verdi.

	 

	Halkların Demokratik Partisi (HDP) Muş Milletvekili Şevin Coşkun, basına uygulanan sansür ve gazetecilere yönelik gerçekleşen baskılara ilişkin bir Araştırma Komisyonu kurulması talebiyle Meclis’e araştırma önergesi verdi.

	 

	Şevin, önergede “Anayasa’nın 28’inci maddesinde de 'Basın hürdür, sansür edilemez. Devlet, basın ve haber alma hürriyetlerini sağlayacak tedbirleri alır” diyerek, şunları kaydetti:

	 

	“AKP döneminde Türkiye’de basın ve ifade özgürlüğü neredeyse ortadan kalkmıştır. Medyadaki baskı özellikle 2016'da ilan edilen OHAL’den sonra artmıştır. OHAL ile birlikte medya baskı altına alınarak her türden özgürlük, çalışma, kendini ifade etme hakkı ortadan kaldırılmış; yargının bağımsızlığı gibi pek çok toplumsal alan etkisiz hale getirilmiştir. 2016’dan bu yana çıkarılan KHK’ler ile 173 medya kuruluşu kapatılmış ve binlerce basın emekçisinin işine son verilmiştir. Medya tek elde toplanarak; gazete, radyo ve televizyonlar susturulmaya çalışılmakta, gazeteciler gözaltına alınmakta,  tutuklanmakta ya da işine son verilmektedir. Bianet'in raporuna göre; 2019 yılının ilk 3 ayında en az 40 gazeteci, köşe yazarı veya yazı işleri personeli işten çıkarılmıştır. 

	 

	‘Türkiye basın özgürlüğünde 180 ülke arasında 157’nci sırada’

	 

	Türkiye, basın ve ifade özgürlüğünün en çok ihlal edildiği ülkelerden biri durumundadır. Sınır Tanımayan Gazeteciler Örgütü'nün (RSF) yayınladığı ‘2019 Basın Özgürlüğü Endeks’ine göre 180 ülkenin oluşturduğu listede Türkiye 2002 yılında 99. sıradayken, 2018’de 157. sıraya gerilemiştir. Ağır koşullar altında çalışarak halkın haber alma hakkını korumaya çalışan gazetecilere yönelik baskı 2019’da artmış durumdadır. Özgür Basın İnisiyatifi (ÖGİ), 2019 raporuna göre; Ocak, Şubat, Mart ve Nisan aylarında 162 gazeteci tutuklu bulunmaktadır. ÖGİ’nin yayınladığı 4 aylık rapora göre 15 gazeteci gözaltına alınmış, 8 gazeteci tutuklanmış, 219 gazeteci yargılanmış; 2 gazeteci hakkında soruşturma ve 7 gazeteci hakkında da dava açılmıştır. 26 gazeteciye para ve hapis cezası verilmiştir.  15 gazetecinin tahliye edildiği, 1 gazetecinin ise sınır dışı edildiği belirtilmiştir. 

	 

	‘Kadın gazetecilerin yaşadıkları hak ihlalleri artmıştır’

	 

	Kadın gazetecilerin çalışma koşullarında yaşadığı güçlükler çoğu kez iki katına çıkmaktadır. Diğer mesleklerde olduğu gibi basın ve medyada seslerini duyurmaya çalışan kadın gazetecilerin yaşadıkları hak ihlalleri artmıştır. Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu’nun 2019 ilk 4 aylık raporuna göre, “30 kadın gazeteci yargılandı, 14 kadın gazeteci tutuklandı, 5 kadın gazeteci tahliye edildi, 2 kadın gazeteci beraat etti. 2 kadın gazeteci darp edildi, 2 kadın gazeteci katledildi ve 3 kadın gazetecinin telefonu dinlendi.”

	 

	‘Gazeteciler çeşitli suçlamalarla ceza davalarına maruz bırakılmakta’

	 

	Gazeteciler;  'birliğini bozmak', 'örgüt yöneticiliği', 'örgüt üyeliği', 'örgüte üye olmamakla birlikte örgüt adına suç işlemek',  'örgüte yardım' , 'örgüt propagandası', 'örgüt açıklamalarına yer vermek', 'cumhurbaşkanına hakaret', 'devlet kurumlarını aşağılamak', 'suçu ve suçluyu övmek', 'suç işlemeye tahrik', 'kin ve düşmanlığa tahrik soruşturmanın gizliliğini ihlal', 'hakaret', 'iftira' gibi suçlamalar nedeniyle ceza ve tazminat davalarına maruz bırakılmaktadır. BİA Medya Gözlem Raporuna göre; '2019 yılı ilk 3 ayında ‘hakaret’ ve ‘cumhurbaşkanına hakaret’ suçlamalarıyla haklarında dava açılanlar hariç, 163 gazeteci için istenen cezaların toplamı 10 ağırlaştırılmış müebbet yani 1973 yıl 6 ay hapis cezasıdır.' 

	 

	‘Basına sansür arttı’

	 

	Basına sansür uygulamaları artmıştır. İHD’nin 2018 yılı raporuna göre; en az 2 bin 950 internet haberi, 77 Tweet, 22 Facebook paylaşımı, 5 Facebook videosu ve 10 internet sitesine erişimi engeli getirilmiştir. 2019 Yılında ise; 8 gazete, 2 TV, 2 mektup, 1 rapor, 1 TV dizisi ve 1 röportaj sansürlenmiştir. Dünyanın en yaygın İnternet ansiklopedisi Wikipedia’ya, 23 aydır erişim engeli yasağı bulunmaktadır. 

	 

	Tüm bunlardan hareketle, medya ve basında baskıların sonlandırılması, gazeteciler ile basın emekçilerin yaşadığı baskınların tüm boyutlarıyla araştırılması,  basın ve haber alma hürriyetlerini sağlayacak tedbirlerin alınması, gazetecilerin yaşadığı hak ihlallerin son bulması ve buna yönelik gerekli yasal düzenlemelerin yapılması amacıyla araştırma komisyonu kurulmasını talep ederiz.”