Şehriban Aslan 

 

AMED – Amed’de 2006 yılında 10 kişinin yaşamını yitirdiği Koşuyolu Katliamı’nın üzerinden 19 yıl geçti. Failler hâlâ açığa çıkarılamazken, dosyada ciddi kayıplar ve yargı ihmalleri dikkat çekiyor.

 

Amed’in Rezan (Bağlar) ilçesine bağlı Koşuyolu Parkı’nda, 12 Eylül 2006 tarihinde meydana gelen ve 10 kişinin yaşamını yitirdiği patlamanın üzerinden 19 yıl geçti. Patlamada hayatını kaybedenlerin gerçek failleri, birçok benzer dosyada olduğu gibi hâlâ açığa çıkarılamadı. Ancak aradan geçen zaman, bu katliamın unutulmasını engelleyemedi.

 

Katliamda yaşamını yitirenler

 

Patlamada yaşamını yitirenler arasında, Abdullah (6 aylık), Nazlıcan (4) ve Nazar Çetinkaya (2) kardeşler; Şilan (6 aylık), Zilan (8), Evin (10), Mizgin Demir (12) ve anneleri Faide Demir; Hasan Marangoz (14) ile Rojhilat Aslan (28) yer aldı.

 

Saldırıda yaralanan Barış Demir (5), Maide Çetinkaya ve Ali Haydar Kaplan bacaklarını, Emine Yetişecek ise sol elini kaybetti.

 

Saldırıyı TİT üstlendi, dosya kayıp edildi

 

Patlamanın ardından bazı medya organları saldırıyı PKK'nin gerçekleştirdiğini ileri sürdü. Ancak Fırat Haber Ajansı (ANF), saldırının sorumluluğunu Türk İntikam Tugayı (TİT) adlı yapının üstlendiğini duyurdu.

 

Katliam dosyası, Diyarbakır Valiliği, Emniyet Müdürlüğü ve Cumhuriyet Savcılığı arasında kaybedildi. Saldırının üzerinin örtülmeye çalışıldığı iddiaları kamuoyunda geniş yankı buldu.

 

Ergenekon kapsamında dosya izine rastlandı

 

Ergenekon davasına ait iddianamenin ek klasörleri arasında “Diyarbakır Dosyası” adıyla kayıtlı 243 numaralı klasörde, Koşuyolu’ndaki patlamayla ilgili belgelere rastlandı. 537 sayfadan oluştuğu belirtilen klasör; soruşturma evrakları, otopsi raporları, ihbar tutanakları ve savcılık yazışmalarını içeriyordu.

 

Ancak avukatlara dağıtılan belgeler arasında klasörün ilk 444 sayfası yer almadı. Sadece Vatansever Kuvvetler Güç Birliği (VKGB) yöneticileri hakkında hazırlanan iddianame dosyaya dâhil edildi. 

 

Koşuyolu Patlaması’na dair hiçbir belgeye yer verilmemesi dikkat çekti.

 

Tazminat davaları ve hukuki süreç

 

Katliamda yaşamını yitiren 10 kişi ile yaralananlar adına, İçişleri Bakanlığı aleyhine, idarenin sorumluluğu ilkesine dayanılarak 350 bin TL ile 700 bin TL arasında tazminat başvuruları yapıldı. Ancak Bakanlık bu talepleri reddetti.

 

Diyarbakır Valiliği, “Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkındaki Kanun” kapsamında her mağdur için 18 bin TL tazminat ödenmesine karar verdi. Maide Çetinkaya’ya 5 bin 920 TL, Barış Demir’e ise bin 315 TL ek ödeme yapıldı. Avukatlar bu miktarları yetersiz bularak konuyu Bölge İdare Mahkemesi’ne taşıdı.

 

Mahkemelerden ret, Anayasa Mahkemesi’nden ihlal kararı

 

İdare Mahkemesi, olayla ilgili herhangi bir istihbaratın bulunmadığını öne sürerek davayı reddetti. Danıştay da aynı gerekçeyle kararı onadı. Bunun üzerine aileler, adil yargılanma haklarının ihlal edildiği gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.

 

Anayasa Mahkemesi, 20 Nisan 2016 tarihli kararıyla başvuruyu kabul etti ve adil yargılama hakkının ihlal edildiğine hükmetti. Dosya yerel mahkemeye gönderildi. Yeniden yargılama sonucunda, Diyarbakır 1. İdare Mahkemesi, idareye hizmet kusuru yüklenemeyeceğini belirtti ancak yaşamını yitiren her mağdur için ailelerine 20 biner TL manevi tazminat ödenmesine karar verdi.

 

Faillere ceza verildi

 

Diyarbakır 5. Ağır Ceza Mahkemesi’nde yargılanan tutuklu sanıklar Hikmet Topal ve Burhan Güneş’e, “Devletin birliğini ve bütünlüğünü bozma” suçundan birer kez; “kasten öldürme” suçundan ise 11’er kez ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası verildi.

 

Ayrıca, 14 kişiyi "kasten tasarlayarak öldürmeye teşebbüs" ve "izinsiz patlayıcı madde bulundurmak" suçlarından sanıklara 216 yıl 8 ay hapis ve 80 bin TL adli para cezası verildi. Murat Ekin ise “patlayıcı madde bulundurmak” ve “yardım/yataklık” suçlarından 12 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırıldı.

 

Yaşam Hakkı Anıtı: Sessiz tanıklık

 

Katliamın ikinci yıl dönümünde, 2008 yılında, Amed Büyükşehir Belediyesi tarafından Koşuyolu Parkı’na "Yaşam Hakkı Anıtı" yapıldı. Anıtta, yaşamını yitiren 10 kişinin isimleri yer alıyor ve silüetleriyle ölümsüzleştiriliyor.

 

Yaşam Hakkı Anıtı, 2008’den bu yana adalet ve hak mücadelesinin simge mekânlarından biri haline geldi. Anıt önünde her yıl düzenlenen anmalarla, kaybedilenlerin anısı yaşatılıyor.