8 Mart’ı mücadelelerini büyüterek karşılıyorlar  

2024-02-27 09:03:11


	 

	 

	AMED - Kadın kırımı boyutuna ulaşan erkek-devlet şiddeti bu yıl da sürmüş olsa da kadınlar mücadelelerinden bir adım dahi geri atmadan yeniden 8 Mart’ı karşılıyor. Kadınlar “Jin jiyan azadî” şiarıyla sürdürdükleri mücadelelerini büyütüyor.

	 

	Kadınların yüzyıllardır maruz kaldığı şiddet kendini hukuk, aile, sokak, eğitim başta olmak üzere bütün toplumsal alanlarda yeniden üretirken, devlet ve erkek eliyle sürdürülen şiddet sadece kadın bedenini değil, aynı zamanda tüm yaşamı hedef alıyor. İktidardaki ilk yıllarında eşitlik, hak, hukuk, adalet ve özgürlükler üzerinden söylem üreten AKP, ilerleyen dönemlerinde bugüne dek şiddeti meşrulaştıran ve teşvik eden bir politika izliyor. Bu yönüyle kadın örgütlerine karşı geliştirilen saldırı ve her gün medyadan topluma enjekte edilen cinsiyetçi söylemler ile artan kadın katliamları da iktidarın şiddeti besleyen politikasından bağımsız değil.

	 

	Kadın özgürlük mücadelesini kendi varlığı için tehdit olarak gören erkek-devlet sistemi, buna karşı elindeki bütün araçları kullanmaktan da geri durmuyor. Alanlara çıkarak hak mücadelesi veren kadınları hedef alan erkek aklı, bunu şiddet failleri için ise yargı eliyle sürdürdüğü cezasızlık politikasında gösteriyor. Kadınları katleden faillerin mahkemelerde milliyetçi söylem ve kravatla cezada indirim alma çabası, hukukun şiddeti engelleyen değil, bizzat şiddeti doğuran bir mekanizmaya dönüştüğünü de gözler önüne seriyor. Mahkemelerin uyguladığı indirim kararları ise kadın kırımında bilançonun büyümesine neden oluyor.

	 

	Türkiye’de İstanbul, Kurdistan’da Amed

	 

	Ajansımızın derlediği verilere göre 2023 yılında 248 kadın şüpheli şekilde yaşamını yitirdi, 315 kadın katledildi. Kadın katliamlarının en çok yaşandığı iller; Türkiye’de İstanbul olurken, Kurdistan’da ise Amed başta geliyor. Türkiye ve Kürdistan’da kadınların kimler tarafından katledildiğine bakıldığında ise faillerin en yakında oldukları görülüyor. 2023 yılında 315 kadının yüzde 41’i evli olduğu erkek, yüzde 14’ü birlikte olduğu erkek, yüzde 11’i tanıdık, yüzde 9’u eskiden evli olduğu erkek, yüzde 6’sı akraba olduğu erkek tarafından katledildi.

	 

	2023 yılında da kadınlar mücadelesini sürdürdü

	 

	Kadın kırımına ve hayatın her alanına yayılmaya çalışılan cinsiyetçi söylem ve şiddete rağmen kadının özgürlük ve eşitlik mücadelesi günbegün büyümeye devam ediyor. Türkiye ve Kurdistan’da baskılara maruz kalan kadınlar, 2023’te de eril sisteme karşı mücadelesini sürdürdü. Eylem, etkinlik, eğitim, miting, seminer, örgütlenme gibi birçok alanda çalışma yürüten kadınların ortaklaştığı nokta, eril zihniyete karşı mücadele oldu. 

	 

	Bu kapsamda 2023 8 Mart’ından bugüne kadınların gündemine giren olayları ve kadınların kimi eylem ve etkinliklerini derledik. 

	 

	Bu eylem ve etkinlikler ise şöyle: 

	 

	15 Nisan 2023: İstanbul’da Kadının İnsan Hakları Yeni Çözümler Derneği, “Yaşamı Yeniden Kuruyoruz: Afette Feminist ve LGBTI+ Dayanışması” başlığıyla feminist buluşma gerçekleştirdi.

	 

	17 Nisan 2023: Mereş’te 6 Şubat’ta gerçekleşen depremlerin ağır yıkım yarattığı Hatay’da, ciddi sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalan kadınlara sağlık eğitimi verildi.

	 

	19 Nisan 2023: İstanbul Sözleşmesi için İstanbul Şişli’de bir araya gelen çok sayıda kadın, Pangaltı metro çıkışında kurduğu mor stantta bildiri dağıttı, ardından da Maçka Parkı’na yürüyüş gerçekleştirdi.

	 

	28 Nisan 2023: İstanbul’da emek örgütleri temsilcisi kadınlar, 1 Mayıs 1977’de Taksim’de katledilen kadınlar için anma gerçekleştirdi.

	 

	30 Nisan 2023: Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol Parti), Kadın Meclisi ve Tevgera Jinên Azad (TJA) Sêrt’te kadın şöleni gerçekleştirdi.

	 

	14 Temmuz 2023: Kadınlar Birlikte Güçlü İzmir,  sağaltım atölyelerinde bir araya geldi. İki haftada bir farklı kurumlarda bir araya gelen farklı siyasi çevrelerden kadınlar çeşitli oyunlar, danslar ve paylaşımlarla erkek aklın siyaset anlayışından uzak bir kadın yoldaşlığı kurmayı amaçladı.

	 

	24 Temmuz 2023: İstanbul’da Kampüs Cadıları, kadın katliamlarına dikkat çekmek için sokak tiyatrosu düzenledi. Oyun öncesinde, “Kadınlar Taliban’a direndi, IŞİD’e direndi, AKP’ye direndi. Kadın direniş mücadelesi ve kadın mücadelemiz bitmeyecek, her zaman devam edecek” mesajı verildi.

	 

	16 Eylül 2023: Diyarbakır Şiddetle Mücadele Ağı ve Dicle Amed Kadın Platformu (DAKAP), Jîna Emînî’nin katledilişinin 1’inci yılında Dağkapı Meydanı’nda anma gerçekleştirdi.

	 

	20 Eylül 2023: Şirnex’te TJA, “Bi Jin Jiyan Azadiyê ber bi azadîyê ve” şiarıyla başlattığı kampanyanın startını verdi.

	 

	6 Ekim 2023: İzmir’de kadınlar deprem bölgesindeki kadınlar için alana çıktı.

	 

	7-8 Ekim 2023: Halkların Demokratik Partisi (HDP) ve Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi (Yeşil Sol) Kadın Meclisi tarafından 2024 yerel seçimlerine hazırlık amacıyla gerçekleştirilen ve iki gün süren “Yerel Yönetim Seçimlerine Giderken Kadın Politikalarını Tartışıyoruz” başlıklı çalıştay Şirnex Silopiya Belediyesi konferans salonunda düzenlendi. “Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele”, “Kadın Ekonomisi”, “Ekoloji ve Kadın”, “Kültür ve Dil”, “Özgür Eş Yaşam” ve “Eşbaşkanlık Sistemi” konularının tartışıldığı çalıştaya, Kurdistan ve Türkiye’de çalışma yürüten çok sayıda kadın kurumu katıldı.

	 

	18 Ekim 2023: Êlih’te (Batman) 21-22 Ekim tarihlerinde “Jina azad hunera azad” şiarıyla Kadın Kültür ve Sanat Festivali düzenlendi. İki gün süren festival kapsamında konser, panel ve daha birçok etkinlik gerçekleştirilirken, yoğun katılım ve ilgi dikkat çekti.

	 

	10 Kasım 2023: Ankara merkezli 30 Kasım 2022’de başlatılan bir soruşturma kapsamında 2 Aralık 2022’de tutuklanan 10 kadın ile tutuksuz yargılanan 10, ev hapsi verilen 2 kadının ilk duruşması 7 Kasım günü Ankara 25’inci Ağır Ceza Mahkemesi’nde başladı. 10 Kasım’da gece saatlerinde sona eren duruşmada Amine Demir Çoban, Gülistan Dehşet, Didar Çeşme, Bedia Akkaya, Figen Aras Kaplan, Hatice Güngör, Hülya Kınağu, Figen Ekti, Mekiye Ormancı’nın tahliyesine karar verildi. Heyet, Zeynep Boğa hakkında tutukluluğun devamına hükmetti.

	 

	25 Kasım 2023: 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Mücadele Günü vesilesiyle Kurdistan ve Türkiye’nin birçok kentinde binlerce kadın alanlara çıkarak savaşa, krizlere, yoksulluğa ve erkek-devlet şiddetine karşı ses yükseltti.

	 

	4 Aralık 2023: Amed’de Tutuklu Aileleri Yardımlaşma Derneği (TUAY-DER) öncülüğünde “Abdullah Öcalan’a özgürlük, Kürt sorununa siyasi çözüm” hamlesi kapsamında tutsak yakını kadınların da katılımıyla Adalet Nöbeti eylemi başlatıldı. Nöbet eylemi hızla diğer kentlere de yayıldı.

	 

	9 Aralık 2023: Avrupa’nın çeşitli ülkelerinden aralarında hukukçu, parlamenter, ekolojist ve sivil toplum örgütü temsilcilerinin de bulunduğu 7 kişilik Uluslararası Kadın Delegasyonu heyeti İstanbul ve Amed’de bir dizi temaslarda bulundu. Delegasyon İstanbul’da Asrın Hukuk Bürosu, İnsan Hakları Derneği (İHD), Türkiye İnsan Hakları Vakfı (TİHV), Cumartesi Anneleri ve Kadınlar Birlikte Güçlü’yü; Amed’de ise Adalet Nöbeti, Özgürlük için Hukukçular Derneği (ÖHD), Mezopotamya Kadın Gazeteciler Platformu (MKG), Dicle Fırat Gazeteciler Derneği (DFG) ile çok sayıda sivil toplum örgütünü ziyaret etti.

	 

	4 Ocak 2024: TJA öncülüğünde Dicle Fırat Kültür Merkezi’nde “Dünden bugüne kadın direnişinin, emeğinin panoraması Jin jiyan azadî” sloganıyla fotoğraf sergisi düzenlendi. “Jin jiyan azadî” pankartının asıldığı sergiyi aralarında siyasetçiler, sanatçılar, kadın kurumları ve aktivistlerin de olduğu çok sayıda kadın ziyaret etti.

	 

	6 Ocak 2024: Fransa’nın başkenti Paris’te 9 Ocak 2013 tarihinde katledilen Kürt siyasetçiler Sakine Cansız, Fidan Doğan ve Leyla Şaylemez ile Şirnex’in Silopiya ilçesinde sokağa çıkma yasakları sürecinde 4 Ocak 2016’da katledilen Sêvê Demir, Fatma Uyar ve Pakize Nayır Kurdistan, Türkiye ve Avrupa’nın birçok ülkesinde gerçekleştirilen eylem ve etkinliklerle anıldı.

	 

	13-14 Ocak 2024: TJA, farklı ülkelerden kadınların da katılımıyla “Sessizlik Zinciri: Kadın Siyasi Mahpusların Etrafındaki Duvarları Yıkmak” şiarıyla Amed’de iki günlük konferans gerçekleştirdi. Konferansa TJA’lılar, 30 yıl sonra cezaevinden çıkan kadınlar, siyasi parti temsilcileri, sivil toplum örgütleri, gazeteci ve yazarlar, hak savunucuları, farklı ülkelerden gelen feminist aktivistler, Adalet Nöbeti eylemcileri ve Barış Anneleri katıldı.

	 

	5 Şubat 2024: Mereş merkezli 6 Şubat depreminin yıldönümü dolayısıyla Ankara Kadın Platformu, sessiz yürüyüş gerçekleştirdi. İzmir’de Kadınlar Birlikte Güçlü, “Kadınlar unutmadı, unutmayacak” sloganı ile 6 Şubat depremlerinde hayatını kaybedenleri andı.