MARDİN - Pandemi ve ekonomik kriz nedeniyle zor günler yaşayan esnaf için online alışverişteki artış, işleri daha fazla çıkmaza sürüklüyor.

 

Türkiye’de koronavirüs pandemisinde ilk vakanın açıklandığı günden bu yana bir yıl geçti. Bu bir yılda ekonomik kriz derinleşirken, alışverişin, ticaretin yoğunluğu da internet ortamına taşındı. Online alışverişin artması ile çok sayıda esnaf kepenk kapatmak zorunda kaldı. Mardin’in Artuklu ilçesinde temizlik sektöründe esnaf olan Nuran Öztürk ve Funda Aksan, kadınların pandemi sürecinde erkeklere oranla daha çok işsiz kaldığını belirtti. Online alışveriş nedeniyle iş yapamadıklarını ve müşteri bulamadıklarını söyleyen kadınlar, bu durumun onları zorladığına işaret etti.

 

‘Kendi alanımda çalışmak isterdim’

 

Çocuk Gelişimi Bölümü mezunu olan ancak 9 yıldır ataması yapılmayan Nuran Öztürk, Türkiye’de atamaların çok zor olduğunu vurgulayarak, üniversite okuyanların da işsiz olduğunu hatırlattı. Her insanın okuduğu meslek alanında çalışmak istediğini söyleyen Nuran, “Atama durumu olmadığından kaynaklı bu işi mecburiyetten yapıyorum. Aileye daha fazla yük olmamak adına da böylesi bir yola başvurdum. En azından şu an için çalışabileceğim bir işim var diyebilirim. Şu an sabun satıyorum ancak soracak olursanız ben bu işi yapmak yerine kendi alanımda çalışmak isterdim” ifadelerinde bulundu.

 

‘Sabunları iyi bilmek gerekiyor’

 

Bu işe başladıktan sonra sabunlar hakkında daha detaylı bilgi edindiğini aktaran Nuran, şunları söyledi: “Sabun kullanmak şampuan ya da sıvı sabun kullanmaktan daha iyidir. Çünkü sabun içerisinde herhangi bir kimyasal madde yok. Sabun kullanan insanların cildinde herhangi bir yara izi görmek çok zordur. Çünkü sabunun yarayı iyileştirici özelliği var. Aynı zamanda saç dökülmelerine de iyi gelen sabunlar var. Ancak bunları iyi bilmek gerekiyor.”

 

‘Alışveriş çok az oluyor’

 

Pandemiden kaynaklı alışverişin çok az olduğunu söyleyen Nuran, insanların salgın nedeniyle normal alışverişi tercih etmediğini ve internet üzerinde yapılan alışverişe yöneldiğini kaydetti. Bu durumdan en çok esnafın zarar gördüğünü dile getiren Nuran, giyimden yemeğe her sektörde esnafın dükkan kapatmak zorunda kaldığını ifade etti. Nuran, “Biz de sosyal medya üzerinde satış yapmaya başladık. Çünkü başka yol kalmadı. Şimdi şehir dışından müşterilerimiz daha çok. Ancak insanlar kendileri gelip alışveriş yapmayı tercih etmiyor. Sipariş veriyorlar ve biz adreslerine yolluyoruz” şeklinde konuştu. 

 

‘Kadınlar her yerde’

 

Funda Aksan ise 13 yıl önce eşini kaybettikten sonra sabun üretimine başladığını dile getirdi. Bitkisel ürünler ile uğraştığı için işini severek yaptığını aktaran Funda, zorluklar yaşasa da çalışan kadınları gördüğünde iş azminin arttığına değindi. Funda, “Kadınları da iş alanında görmek çok güzel bir duygu. Toplumumuzda kadınların çalışmaması gerektiği ile ilgili bazı düşünceler var, lakin bunlar doğru şeyler değil. Kadın üretkendir. ‘Esnaf dediğin erkek olur’ algısını biz kadınların yıktığını düşünüyorum. Ben işe başladığım ilk zamanlarda kadın esnaf bulmak çok zordu ama şu an kadınlar her yerde. Bu da kadınların mücadele etmesine bağlı bir durum” sözlerine yer verdi.

 

‘Bazı esnaflar siftah bile yapamıyor’

 

Toplumda esnaf kadınlara daha çok güvenildiğinin altını çizen Funda, esnaf kadınlar olarak birbirileriyle dayanışma içerisinde olduklarını ve bu dayanışmadan güç bulduklarını hatırlattı. Funda, kadınların iş yaşamında yer almalarının önemli olduğunu ve bunun gelecek nesillere de örnek olduğunu belirterek, “Kadınlar hem işte hem de evde çalışmak zorunda kalıyorlar. Bu da onların iş yükünü iki katına çıkarıyor. Erkeklerin yapamadığı birçok şeyi kadınlar yapabiliyor. Pandemiden kaynaklı tüm sektörlerde olduğu gibi temizlik sektöründe de satışlar olmuyordu. İnsanlar esnaftan almak yerine internet üzerindeki alışverişi daha doğru buluyorlardı. Şu an bir ekonomik kriz içerisindeyiz. Bazı esnaflarımız siftah yapamadan dükkânlarını kapatmak zorunda kalıyor. Eskiden esnaf ve müşteri ilişkisi bile kültüre dayalıydı ama şu an artık mahalle esnaflığı denilen şey bile kalmadı. İnsanlar manava bile gitmiyorlar, domatesi internetten istiyorlar. Bu iyi bir şey değil ama düzen böyle bir hal aldı” dedi.