Kıraathaneler sokağını kadın ‘dokunuşu’ ile değiştirdi 2017-12-07 09:12:28   Melike Aydın   DERSİM - Kıraathanelerden yayılan eril kültürün ‘kokusunu’ pişirdiği tostların ‘kokusu’ ile kırmaya çalışan Meral İlker, Yeni Çarşı Sokağı’ndaki tek kadın esnaf. Meral, bu sokakta dükkân açmasıyla birlikte gelen değişimi şöyle anlatıyor: “Arık kıraathanelerden küfür sesleri yükselmiyor. Kadınlar da sokağa rahatça girip çıkabiliyor.”   Dersim’in Ovacık ilçesinde bir sokak… Sokakta erkeklerin bütün gün oyun oynayıp çay içtiği 4 tane kıraathane bulunuyor.  Gerçek adı Yeni Çarşı olan sokağa halk yıllardır ‘MHP sokağı’ diyor. Eril kültürün kıraathaneler aracılığı ile kendini var ettiği sokakta yaşama tutunmaya çalışan bambaşka bir kadının hikayesine konuk oluyoruz. Kıraathanelerden sokağa yayılan nargile kokusunu yaptığı tostların kokusu ile kırmaya çalışan Meral İlker, Ovacık’ta kadın iradesinin geliştirilmesi için söylemden çok pratiğe ihtiyaç olduğunu belirtiyor.    ‘Oraya ait olamadım’   Çocukken salatalık ve su sattığı sokakta şimdilerde tost yapıp satan Meral, bir süre İstanbul’da yaşadığını söylüyor. Ardından “Özümün oluştuğu şehir” dediği Dersim’e geri dönme kararı alan Meral, Ovacık’a yerleşiyor.  Bu kararın ailesi tarafından ‘radikal’ bulunduğunu dile getiren Meral, “Biraz adalet, biraz vicdan biraz da kültür meselesi, biraz da oraya ait olmama meselesi...” diyor.   Eşinden boşandıktan sonra kızlarıyla birlikte Ovacık’a yerleşen Meral, “Çünkü güzel bir çocukluk yaşadım burada. Kültürümü de seviyorum ama sadece Alevi inancından bahsetmiyorum. Buradaki beden ve ruh özgürlüğünden bahsediyorum. Kızlarım en güvenli nerede büyür, nerede bir öz oluşur diye sordum kendime ve buraya yerleştim” diye anlatıyor.    ‘Sokağın çehresi değişti’   İlk 2 yıl tarımcılık yaparak geçimini sağlayan Meral, 9 aydır da tost dükkanı işletiyor. Dükkanın bulunduğu sokağın kıraathaneler arasında olmasından kimi zaman rahatsızlık duyduğunu belirten Meral, yine de bu sokakta çalışıp eril kültüre karşı mücadele verdiği için mutlu olduğunu söylüyor. “Bu sokaktaki tek kadın esnaf benim ve ben de varım” diyen Meral, “Benim gelmemle sokağın çehresi değişti. Kadınlar bu sokağa gelmeye başladı ve artık sokaktan küfür eden erkek sesleri yükselmiyor” diye belirtiyor.    ‘Çok şey değişebilir’    İlçedeki kadınları ‘fedakar anne rolünden’ çıkarıp, onları sosyal aktiviteye teşvik edecek bir atölyenin açılması gerektiğini dile getiren Meral, “Bu sokakta kadın esnaf olarak mücadele ediyor olmamam kadınlar tarafından hayranlıkla karşılanıyor” diyor.    Meral, son olarak yetkililere şu çağrıyı yapıyor: “Burası özellikle kadınlar için yarı acık cezaevi gibi. Burada ciddi şeyler yapılmalı. Sadece politik söylemler yeterli değil, doğru pratikle çok şey değişebilir.”